اپیدیدیمیت یا التهاب لوله بیضه چیست؟
.
اپیدیدیمیت التهاب اپیدیدیم یا لوله بیضه است. اپیدیدیم لوله ای است که در پشت بیضه ها قرار دارد و اسپرم را ذخیره و جا به جا می کند.
التهاب این لوله منجر به درد و تورم بیضه ها خواهد شد. اپیدیدیمیت افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار می دهد اما در مردان 14 تا 35 سال بیشتر دیده می شود.
این بیماری معمولاً در اثر عفونت های باکتریایی یا بیماری های مقاربتی ایجاد شده و با مصرف آنتی بیوتیک بهبود می یابد.
اپیدیدیمیت حاد شش هفته یا کمتر طول خواهد کشید. در اکثر موارد اپیدیدیمیت حاد، بیضه ها نیز دچار التهاب خواهند شد.
این بیماری اپیدیدیموارکیت نامیده می شود.
تشخیص اینکه بیضه، اپیدیدیم یا هر دو ملتهب هستند دشوار است و به همین دلیل معمولاً از اصطلاح اپیدیدیموارکیت استفاده می شود.
بر اساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، سوزاک و کلامیدیا شایعترین علل ابتلا به اپیدیدیمیت در مردان 35 ساله یا کمتر هستند.
از طرف دیگر اپیدیدیمیت یا التهاب لوله بیضه مزمن شش هفته یا بیشتر طول خواهد کشید و علائم آن شامل ناراحتی یا درد در کیسه بیضه، اپیدیدیم یا بیضه ها است.
این بیماری در اثر واکنش های گرانولوماتوز ایجاد شده و می تواند منجر به کیست یا کلسیفیکاسیون شود.
علائم اپیدیدیمیت چیست؟
اپیدیدیمیت ابتدا با علائم خفیف شروع می شود اما در صورتی که بیماری درمان نشود علائم بدتر خواهند شد.
افراد مبتلا به اپیدیدیمیت احتمالاً علائم زیر را تجربه می کنند:
- تب درجه پایین
- لرز
- درد در ناحیه لگن
- فشار در بیضه ها
- درد و حساسیت در بیضه ها
- قرمزی و گرما در کیسه بیضه
- بزرگ شدن غدد لنفاوی در کشاله ران
- درد هنگام مقاربت جنسی و انزال
- درد هنگام دفع ادرار یا مدفوع
- فوریت و تکرر ادرار
- ترشح غیر طبیعی آلت تناسلی
- خون در منی
چه کسانی در معرض خطر اپیدیدیمیت هستند؟
شایعترین علت اپیدیدیمیت عفونت های مقاربتی به ویژه سوزاک و کلامیدیا هستند.
با این حال اپیدیدیمیت می تواند توسط یک عفونت غیر جنسی مانند عفونت مجاری ادراری یا عفونت پروستات نیز ایجاد شود.
در شرایط زیر بیشتر در معرض خطر ابتلا به اپیدیدیمیت خواهید بود:
- ختنه نشده باشید
- رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید
- داشتن مشکلات ساختاری در دستگاه ادراری
- ابتلا به سل
- پروستات بزرگ شده که باعث انسداد مثانه می شود.
- اخیراً تحت عمل جراحی مجاری ادراری قرار گرفته باشید.
- اخیراً از ناحیه کشاله ران آسیب دیده باشید.
- از سوند ادراری استفاده می کنید.
- داروی قلب به نام آمیودارون مصرف می کنید.
عفونت های منتقله جنسی از علل شایع اپیدیدیمیت بوده و سوزاک و کلامیدیا شایع ترین این عفونت ها هستند.
این عفونت ها باعث آلودگی مجرای ادرار شده و گاهی از طریق وازدفران به اپیدیدیم یا بیضه منتقل می شوند و این نواحی را نیز آلوده می کنند.
عفونت های غیر جنسی مانند موارد ناشی از عفونت ادراری یا سل می توانند از مجرای ادرار یا سایر قسمت های بدن عبور کرده و باعث آلودگی یا التهاب اپیدیدیم شوند.
بیشتر بخوانید: ارکیت یا التهاب بیضه چیست؟
اپیدیدیمیت کودکان
کودکان مانند بزرگسالان به اپیدیدیمیت مبتلا می شوند اما احتمالاً التهاب علت دیگری دارد.
علل شایع اپیدیدیمیت در کودکان عبارتند از:
- ضربه مستقیم
- عفونت ادراری که به مجرای ادرار و اپیدیدیم گسترش می یابد.
- ریفلاکس ادرار به اپیدیدیم
- پیچ خوردگی اپیدیدیم
علائم اپیدیدیمیت در کودکان عبارتند از:
- ترشح از مجرای ادرار
- ناراحتی در لگن یا زیر شکم
- درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
- قرمزی یا حساسیت کیسه بیضه
- تب
درمان اپیدیدیمیت کودکان به علت اصلی بیماری بستگی دارد.
این بیماری در بسیاری از موارد به کمک مسکن ها مانند ایبوپروفن به خودی خود برطرف می شود.
در صورت وجود عفونت باکتریایی مانند موارد ناشی از عفونت ادراری احتمالاً آنتی بیوتیک تجویز خواهد شد.
همچنین به کودکان توصیه می شود هنگام نیاز به دفع ادرار از نگه داشتن آن خودداری کنند و آب بیشتری بنوشند.
تشخیص
پزشک ابتدا برای یافتن تورم در بیضه ها، تورم غدد لنفاوی در ناحیه کشاله ران و ترشح غیر طبیعی از آلت تناسلی معاینه فیزیکی انجام می دهد.
در صورت وجود ترشح پزشک از یک پنبه برای جمع آوری نمونه و آزمایش عفونت های منتقله جنسی استفاده می کند.
همچنین پزشک احتمالاً آزمایش ها و روش های زیر را انجام خواهد داد:
- معاینه مقعدی که می تواند نشان دهد بزرگ شدن پروستات منجر به بیماری شده است.
- آزمایش خون مانند CBC (شمارش کامل خون) برای تعیین وجود عفونت در بدن
- نمونه ادرار که می تواند ابتلا به عفونت ادراری یا عفونت های مقاربتی را نشان دهد.
گاهی نیز برای رد سایر شرایط آزمایشات تصویربرداری انجام می شود.
این آزمایشات با تهیه تصاویر دقیق به پزشک اجازه می دهند ساختارهای بدن را به وضوح مشاهده کند.
پزشک در برخی موارد نیز برای تهیه تصاویر از بیضه ها و بافت های اطراف آن در کیسه بیضه سونوگرافی بیضه را تجویز خواهد کرد.
اپیدیدیمیت یا التهاب لوله بیضه چگونه درمان می شود؟
درمان اپیدیدیمیت شامل از بین بردن عفونت زمینه ای و کاهش علائم است.
درمان های معمول عبارتند از:
- برای اپیدیدیمیت مزمن به مدت 4 تا 6 هفته مصرف آنتی بیوتیک از جمله داکسی سایکلین و سیپروفلوکساسین
- داروی های مسکن که بدون نسخه (ایبوپروفن) یا به همراه نسخه (کدئین یا مورفین) در دسترس هستند.
- داروهای ضد التهابی مانند پیروکسیکام (فلدن) یا کتورولاک (تورادول)
- استراحت
درمان های اضافی احتمالاً شامل موارد زیر هستند:
- بالا نگه داشتن کیسه بیضه در صورت امکان حداقل برای دو روز
- قرار دادن بسته های سرد روی کیسه بیضه
- پوشیدن بیضه بند ورزشی برای حمایت
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
در موارد عفونت های مقاربتی تا زمان اتمام دوره مصرف آنتی بیوتیک و بهبودی کامل باید از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
این روش ها معمولاً موفقیت آمیز هستند. گاهی از بین رفتن کامل درد و ناراحتی چندین هفته طول خواهد کشید.
اکثر موارد اپیدیدیمیت طی سه ماه برطرف می شوند اما در برخی موارد به درمان تهاجمی تر نیاز است.
اگر آبسه روی بیضه ها ایجاد شده باشد پزشک چرک را با استفاده از سوزن یا از طریق جراحی تخلیه می کند.
در صورتی که هیچ یک از روش های درمانی موفقیت آمیز نباشند عمل جراحی انجام می شود.
در این عمل همه یا بخشی از اپیدیدیم برداشته خواهد شد.
برای اصلاح نقص جسمی که گاهی منجر به اپیدیدیمیت می شود نیز احتمالاً عمل جراحی لازم است.
بیشتر بخوانید: 7 دلیل درد بیضه
چشم انداز افراد مبتلا به اپیدیدیمیت چیست؟
اکثر موارد اپیدیدیمیت حاد با استفاده از آنتی بیوتیک ها با موفقیت درمان می شوند.
معمولاً در درازمدت هیچ مشکل جنسی یا مشکلات مربوط به تولید مثل وجود ندارد اما عفونت می تواند در آینده مجدداً بازگردد.
همچنین احتمال بروز عوارض نیز وجود دارد اما این موارد نادر هستند.
عوارض بالقوه عبارتند از:
- اپیدیدیمیت مزمن
- جمع شدن بیضه ها
- فیستول یا یک مجرای غیرطبیعی در کیسه بیضه
- مرگ بافت بیضه
- ناباروری
برای جلوگیری از عوارض فوراً به دنبال درمان باشید.
هنگامی که تحت درمان قرار گرفتید حتی اگر علائمی ندارید مهم است که دوره درمان آنتی بیوتیک را بطور کامل بگذرانید.
پس از اتمام دارو برای اطمینان از درمان عفونت باید به پزشک مراجعه کنید.
این کار به شما اطمینان می دهد که بطور کامل بهبود یافته اید.
اگر بطور مداوم درد یا ناراحتی دارید و به خصوص در صورتی که علائم طی چهار روز بهبود نیافتند به پزشک مراجعه کنید. در صورت تجربه درد شدید در بیضه و یا داشتن تب بالا بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
برای دریافت نوبت پزشک متخصص اورولوژی کلینیک الهام، دکتر علی حاجب با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره های تماس کلینیک: 02188591523 /
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
