مرحله چهارم نارسایی کلیه
.
نارسایی مزمن کلیه 5 مرحله دارد. در مرحله چهارم نارسایی کلیه به کلیه ها آسیب شدید و برگشت ناپذیری وارد شده است اما با این حال همچنان اقداماتی وجود دارد که می توانید برای کند کردن یا جلوگیری از پیشرفت نارسایی کلیه انجام دهید.
در ادامه مطلب به بررسی موارد زیر خواهیم پرداخت:
- مرحله چهارم نارسایی کلیه
- چگونگی درمان این بیماری
- اقداماتی که می توانید برای مدیریت سلامتی انجام دهید.
بیشتر بخوانید : مرحله سوم بیماری کلیه
مرحله چهارم نارسایی کلیه چیست؟
مرحله 1 و 2 مراحل اولیه نارسایی مزمن کلیه محسوب می شوند. در این مراحل کلیه ها عملکرد 100 درصد ندارند اما همچنان به اندازه کافی خوب عمل کرده و احتمالاً علائمی نخواهید داشت.
در مرحله 3 نیمی از عملکرد کلیه از بین رفته و می تواند منجر به مشکلات جدی تر شود.
اگر به مرحله 4 نارسایی کلیه مبتلا هستید بدان معناست که کلیه ها آسیب شدید دیده و نرخ فیلتراسیون گلومرولی بین 15 تا 29 میلی لیتر در دقیقه است.
این عدد مقدار خونی است که کلیه ها می توانند در هر دقیقه تصفیه کنند.
نرخ فیلتراسیون گلومرولی با اندازه گیری میزان کراتینین که از محصولات زائد خون است تعیین می شود. این فرمول سن، جنسیت، قومیت و اندازه بدن را نیز در نظر می گیرد. کلیه ها در این مرحله 15 تا 29 درصد عملکرد طبیعی دارند.
نرخ فیلتراسیون گلومرولی در شرایط خاص مانند موارد زیر احتمالاً دقیق نخواهد بود:
- بارداری
- داشتن اضافه وزن زیاد
- بسیار عضلانی بودن
- اختلالات خوردن
سایر آزمایشاتی که به تعیین مرحله بیماری کمک می کنند عبارتند از:
- آزمایش خون برای بررسی سایر مواد زائد
- آزمایش قند خون
- آزمایش ادرار برای بررسی وجود خون یا پروتئین
- آزمایش فشار خون
- آزمایشات تصویربرداری برای بررسی ساختار کلیه ها
مرحله 4 آخرین مرحله قبل از نارسایی کلیه یا نارسایی کلیه مرحله 5 است.
علائم مرحله چهارم نارسایی کلیه چیست؟
در مرحله 4 علائم احتمالاً شامل موارد زیر خواهند بود:
- احتباس مایعات
- خستگی
- درد پایین کمر
- مشکلات خواب
- افزایش ادرار و ادرار قرمز یا تیره
عوارض ناشی از مرحله چهارم نارسایی کلیه چیست؟
عوارض ناشی از احتباس مایعات شامل موارد زیر است:
- تورم بازوها و پاها (ادم)
- فشار خون بالا
- احتباس مایع در ریه ها (ادم ریوی)
سطح پتاسیم بیش از حد بالا (هایپرکالمی) می تواند بر توانایی عملکرد قلب تأثیر بگذارد.
سایر عوارض احتمالی عبارتند از:
- مشکلات قلبی عروقی
- التهاب غشای اطراف قلب (پریکارد)
- کلسترول بالا
- کاهش تعداد گلبول های قرمز خون (کم خونی)
- سوء تغذیه
- ضعف استخوان ها
- اختلال نعوظ، کاهش باروری، کاهش میل جنسی
- مشکل تمرکز، تشنج و تغییرات شخصیتی به دلیل آسیب سیستم عصبی مرکزی
- آسیب پذیری در برابر عفونت به دلیل ضعف پاسخ ایمنی
نارسایی کلیه در صورت باردار بودن می تواند خطرات را برای شما و کودکتان افزایش دهد.
گزینه های درمانی برای مرحله چهار نارسایی کلیه چیست؟
کنترل و مدیریت
در نارسایی کلیه مرحله 4 معمولاً لازم است هر 3 ماه یک بار برای کنترل وضعیت خود به متخصص کلیه ( متخصص نفرولوژی) مراجعه کنید.
برای بررسی عملکرد کلیه و سطح مواد موجود در خون از جمله موارد زیر آزمایش انجام می شود:
- بی کربنات
- کلسیم
- کراتینین
- هموگلوبین
- فسفر
- پتاسیم
سایر آزمایشات معمولی شامل موارد زیر است:
- پروتئین در ادرار
- فشار خون
- وضعیت آبرسانی بدن
پزشک موارد زیر را نیز بررسی خواهد کرد:
- خطرات قلبی عروقی
- وضعیت ایمن سازی بدن
- داروهای فعلی
کند کردن پیشرفت بیماری
هیچ درمانی وجود ندارد اما با انجام برخی اقدامات می توان پیشرفت بیماری را آهسته کرد. این به معنای کنترل و مدیریت شرایطی از جمله موارد زیر است:
- کم خونی
- بیماری استخوان
- دیابت
- ادم
- کلسترول بالا
- فشار خون
برای جلوگیری از نارسایی کلیه و بیماری های قلبی لازم است تمام داروهای خود را طبق دستورالعمل استفاده کنید.
تصمیم گیری درباره مراحل بعدی
از آنجا که مرحله 4 آخرین مرحله قبل از نارسایی کلیه است پزشک درباره این احتمال با شما صحبت خواهد کرد. در این زمان باید درباره اقدامات لازم بعدی تصمیم بگیرید.
روش های درمان نارسایی کلیه شامل موارد زیر است:
- دیالیز
- پیوند کلیه
- مراقبت حمایتی (تسکینی)
بنیاد ملی کلیه زمانی که عملکرد کلیه 15 درصد یا کمتر باشد توصیه می کند دیالیز را شروع کنید. اگر عملکرد کلیه کمتر از 15 درصد باشد در مرحله 5 نارسایی کلیه هستید.
رژیم غذایی برای مرحله 4 نارسایی کلیه
رژیم غذایی برای نارسایی کلیه به شرایط دیگری مانند دیابت بستگی دارد. درباره این موضوع با پزشک معالج صحبت کرده و یا از او بخواهید شما را به یک متخصص رژیم درمانی ارجاع دهد.
به طور کلی رژیم غذایی برای نارسایی کلیه باید بصورت زیر باشد:
- غذاهای تازه نسبت به محصولات فرآوری شده در اولویت قرار داشته باشند.
- غذاها گوشت، مرغ و ماهی کمتری داشته باشند.
- مصرف الکل متوسط باشد و یا اصلا مصرف نشود.
- مصرف کلسترول، چربی های اشباع و قندهای تصفیه شده محدود شود.
- از مصرف نمک پرهیز شود.
سطح فسفر می تواند بسیار بالا و یا بسیار پایین باشد بنابراین لازم است با توجه به آخرین آزمایش خون عمل کنید. غذاهایی که فسفر زیادی دارند شامل موارد زیر هستند:
- محصولات لبنی
- آجیل
- کره بادام زمینی
- لوبیا خشک، نخود فرنگی و عدس
- کاکائو، آبجو و کولا تیره
- سبوس
اگر سطح پتاسیم خیلی بالا باشد لازم است مصرف مواد زیر را کاهش دهید:
- موز، خربزه، پرتقال و میوه خشک
- سیب زمینی، گوجه فرنگی و آووکادو
- سبزیجات برگ تیره
- برنج قهوه ای و وحشی
- لبنیات
- لوبیا، نخود فرنگی و آجیل
- غلات سبوس، نان گندم کامل و ماکارونی
- جانشین های نمک
- گوشت، مرغ، گوشت خوک و ماهی
حتماً در هر ملاقات با پزشک درباره رژیم خود صحبت کنید. ممکن است مجبور باشید پس از بررسی آخرین آزمایشات تغییراتی انجام دهید.
درباره مکمل های غذایی که باید مصرف کنید و یا لزوم تغییر مصرف مایعات با کادر درمان صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: پرهیز از رژیم غذایی التهاب زا برای افراد مبتلا به بیماری کلیه
سبک زندگی باید در مرحله چهارم نارسایی کلیه تغییر کند
تغییرات دیگری در سبک زندگی وجود دارد که به شما در جلوگیری از آسیب بیشتر کلیه ها کمک می کنند. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
اگر سیگار می کشید ترک کنید. سیگار کشیدن به رگ های خونی و شریان ها آسیب رسانده و خطر لخته شدن خون، حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهد. اگر در ترک سیگار مشکل دارید درباره برنامه های ترک سیگار با پزشک خود صحبت کنید.
ورزش. تلاش کنید روزانه 30 دقیقه و حداقل 5 روز در هفته ورزش کنید.
تمام داروهای تجویز شده را طبق دستورالعمل مصرف كنید. علاوه بر مصرف تمام داروهای تجویز شده قبل از افزودن داروها یا مکمل ها بدون نسخه از پزشک خود سؤال بپرسید.
مرتباً به پزشک مراجعه کنید. حتماً درباره علائم جدید و وخیم تر به پزشک اطلاع داده و با او صحبت کنید.
تشخیص مرحله چهارم نارسایی کلیه چگونه است؟
هیچ درمانی برای نارسایی مزمن کلیه مرحله 4 وجود ندارد. هدف از درمان جلوگیری از نارسایی کلیه و حفظ کیفیت خوب زندگی است.
محققان در سال 2012 دریافتند که امید به زندگی در مردان و زنان با عملکرد کلیوی پایین به ویژه کمتر از 30 درصد بطور قابل توجهی کاهش می یابد.
آنها خاطرنشان كردند كه اميد به زندگي زنان در تمام مراحل بيماري كليه بجز مرحله 4 كه در آن از نظر جنسيت تفاوت کمی وجود دارد بيشتر است، هرچند این امید با افزایش سن کاهش می یابد.
در 40 سالگی امید به زندگی برای آقایان حدود 10.4 سال و برای خانم ها 9.1 سال است.
در 60 سالگی امید به زندگی برای آقایان حدود 5.5 سال و برای خانم ها 6.2 سال است.
در 80 سالگی امید به زندگی برای آقایان حدود 2.5 سال و برای خانم ها 3.1 سال است.
امید به زندگی به شرایط موجود و نوع درمان نیز بستگی دارد. پزشک می تواند به شما ایده بهتری از آنچه باید انتظار داشته باشید ارائه دهد.
نتیجه نهایی
نارسایی کلیه مرحله 4 یک بیماری جدی بوده و کنترل و درمان دقیق می تواند به کندی پیشرفت بیماری و جلوگیری از نارسایی کلیه کمک کند.
در عین حال در صورت نارسایی کلیه لازم است برای دیالیز یا پیوند کلیه آماده باشید.
درمان شامل مدیریت شرایط پزشکی موجود و مراقبت های حمایتی است. مراجعه منظم به متخصص کلیه و تحت نظر داشتن وضعیت برای آهسته کردن پیشرفت بیماری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: چه زمانی به دیالیز احتیاج داریم؟
برای دریافت نوبت ملاقات با دکتر علی حاجب متخصص اورولوژی جهت تشخیص و درمان بیماری های کلیوی و همچنین مشاوره درباره راه های تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی با کلینیک الهام تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
