بیماری اگزما + علل، علائم، درمان و سوالات متداول
اگر پوستی خشک و قرمز همراه با خارش دارید احتمالاً به اگزما (درماتیت آتوپیک) مبتلا شده اید. اگزما یکی از رایج ترین بیماری های پوستی است که قابل سرایت نیست. اگر آسم یا آلرژی دارید، در ریسک بالایی برای ابتلا به اگزما قرار دارید.
اقداماتی برای کنترل علائم وجود دارند اما هیچ درمان قطعی ای در دسترس نیست. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد اگزما یا سایر انواع درماتیت را در مقطعی از زندگی خود تجربه می کنند.
اگزما چیست؟ به چه شکل بوده و چه حسی دارد؟
اگزما یا همان درماتیت آتوپیک بیماری ای است که باعث قرمزی، خشکی، خارش و ناهمواری در پوست می شود. اگزما یکی از چندین گونه درماتیت است. این بیماری عملکرد انسدادی پوست را مختل می کند (چسب پوست).
از دست رفتنِ مانع پوستی سبب حساس تر شدن پوست و افزایش استعداد آن برای بروز عفونت و خشکی می شود. اگزما به بدن آسیب نمی زند و نشانه کثیفی و آلودگی و یا مسری بودن نیست.
اقداماتی جهت کنترل علائم وجود دارند. در واژه درماتیت، “درما” یعنی پوست و “تیت” به معنی التهاب است. این کلمه در کل التهاب پوست نام دارد. ریشه کلمه درماتیت، اصطلاح یونانی «اِکزین» بوده یعنی شدت یافتن یا جوش زدن.
اگزما چقدر رایج است؟
۱۵میلیون آمریکایی به اگزما مبتلا هستند. نوزادان، مستعد ابتلا به اگزما بوده و حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از آنها به این بیماری مبتلا می شوند. تقریباً نیمی از این نوزادان با افزایش سن بهبود می یابند. اگزما مردان و زنان را به نسبت مساوی درگیر می کند و در افرادی با سابقه خانوادگی آسم، آلرژی محیطی و یا حساسیت غذایی شایع تر است.
اگزما چگونه آغاز می شود؟
اولین علامت اگزما خارش و قرمزی است.
اگزما بیشتر در کدام نقطه از بدن دیده می شود؟
اگزما در هر نقطه ای از بدن ممکن است رخ دهد. در نوجوانان و بزرگسالان، معمولاً روی دست ها، گردن، داخل آرنج، قوزک پا، زانو، مچ پا به پایین و اطراف چشم ها مشاهده می شود.
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به اگزما قرار دارند؟
اگزما (درماتیت آتوپیک) معمولاً در دوران کودکی آغاز می شود اما هر فردی در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شود.
موارد زیر در ریسک بالایی برای ابتلا به این بیماری قرار دارند:
- زنان
- آفریقایی-آمریکایی ها
- وجود تب یونجه با آسم
- سابقه خانوادگی درماتیت، تب یونجه یا آسم
آیا اگزما مسری است؟
خیر هیچ نوع از انواع درماتیت مسری نیست و به کسی منتقل نمی شود.
آیا اگزما درد یا حس سوزش دارد؟
برخی انواع درماتیت دردناک هستند (مثل درماتیت تماسی) یا حس سوزش دارند. اگزما معمولا خارش ایجاد می کند.
آیا اگزما روی نقاط دیگر بدن تاثیر می گذارد؟ کشنده است؟
اگزما و سایر انواع درماتیت برای نقاط دیگر بدن مضر نیستند. این بیماری مهلک به حساب نمی آید.
تفاوت بین درماتیت و پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس و درماتیت تقریبا شبیه هم هستند. هر دوی آنها سبب قرمزی تکه ای پوست می شوند. با این حال، در پسوریازیس ضایعه ها ضخیم بوده و لبه آنها مشخص است. با پزشک درباره نوع بیماری پوستی خود صحبت کنید. ممکن است در یک زمان دو یا چند بیماری پوستی داشته باشید. درمان یکی از بیماری ها برای سایر موارد کارساز نخواهد بود.
بیشتر بخوانید : درمان خارش و قارچ پوستی کشاله ران
علل بروز اگزما چیست؟
اگزما به علت ترکیبی از فعال سازی سیستم ایمنی، ژنتیک، محرک های محیطی و استرس ایجاد می شود.
سیستم ایمنی
اگر اگزما دارید، سیستم ایمنی در مقابل محرک ها و آلرژن های کوچک واکنش بیش از حد نشان می دهد. این واکنش پوست را ملتهب می کند.
ژنتیک
در صورت وجود سابقه درماتیت در خانواده، بیشتر در معرض ابتلا به اگزما هستید. همچنین در صورت وجود آسم و تب یونجه در خطر بالایی برای ابتلا به آلرژن ها قرار دارید. آلرژن ها موادی مثل گرده گیاهان، موی حیوانات خانگی یا غذاهایی هستند که سبب بروز واکنش آلرژیک می شوند.
همچنین گاهی اوقات تغییراتی در ژن های کنترل کننده پروتئین رخ می دهد که به حفظ سلامت پوست کمک می کند. بدون سطوح نرمال آن پروتئین، پوست کاملاً سالم نخواهد ماند.
محیط
موارد بسیاری در محیط وجود دارند که باعث تحریک پوست می شوند از جمله دود سیگار، آلاینده های موجود در هوا، صابون ها، پارچه هایی همچون پشم و برخی از محصولات مراقبت از پوست. رطوبت پایین هوا (هوای خشک) سبب خشک شدن و خارش پوست می شود. گرما و رطوبت بالا باعث عرق کردن شده که همین امر خارش را بدتر خواهد کرد.
استرس
سطح بالای استرس باعث ایجاد اگزما یا بدتر شدن آن خواهد شد. نشانه های استرس هم ذهنی و احساسی هستند و هم فیزیکی. علائم ذهنی/احساسی عبارتند از:
- افسردگی
- مشکل در آرامش
- استفاده از الکل، تنباکو یا مواد مخدر برای ایجاد آرامش
- نظر منفی فرد درباره خودش (کمبود حرمت نفس)
- اضطراب، نگرانی مداوم
- احساس سراسیمگی
- مشکل در تمرکز
- کج خلقی، نوسانات خلقی، زودرنجی
علامت های فیزیکی این ها هستند:
- تهوع و گیجی
- عدم تمایل به برقراری رابطه جنسی
- پرخوابی
- کم خوابی
- اسهال
- یبوست
- گرفتگی عضلات
- درد در نقاط مختلف بدن
علائم و نشانه های اگزما چیست؟
علائم اگزما عبارتند از:
- پوست خشک
- خارش پوست
- راش پوستی قرمز
- برآمدگی های روی پوست
- ضایعه های زبر و ناهموار و سفت
- پوسته پوسته شدن
- ورم
اگر دچار اگزما شده اید احتمالا به بیماری دیگری همراه با آن مبتلا شوید که معمولاً با اگزما همراه است مثل:
- انواع آلرژی
- آسم
- افسردگی
- بی خوابی
- اضطراب
دقت کنید که دیابت در این لیست قرار ندارد.
آیا شرایط آب و هوایی اگزما را بدتر می کند؟
رطوبت پایین (هوای خشک) پوست را خشک می کند و عرقِ ایجاد شده توسط گرما، خارش را بدتر خواهد کرد.
دوام اگزما چقدر است؟
اگزما می تواند مادام العمر باشد اما علائم با درمان های خانگی، داروهای بدون نسخه و داروهای تجویزی بهتر می شوند.
اگزما چگونه تشخیص داده می شود؟ چه تست هایی انجام می شوند؟
پزشک نگاه عمیقی به پوست انداخته و به دنبال علائم همیشگی اگزما مثل قرمزی و خشکی می گردد.
همچنین از علائمی که فرد تجربه کرده هم سوال هایی می پرسد. معمولاً اگزما با معاینه پزشک قابل تشخیص است.
در صورت هر گونه شک و شبهه در مورد تشخیص صحیح، آزمایش های زیر انجام می شود:
- تست پوستی آلرژی
- آزمایش خون برای بررسی علل بثورات که ممکن است مرتبط با درماتیت نباشد
- بیوپسی برای تشخیص یک نوع درماتیت از نوع دیگر
پزشک چه سوال هایی می پرسد؟
مکالمه بین پزشک و بیمار حاوی اطلاعات زیادی است. سعی کنید علائم خود را با جزئیات کامل بیان کنید.
- اگزما در کجای بدن قرار دارد؟
- برای درمان از چه چیزهایی استفاده کردید؟
- چه بیماری هایی دارید؟ آلرژی؟ آسم؟
- آیا در خانواده سابقه ابتلا به اگزما دارید؟
- چه مدت است که علائم اگزما را مشاهده می کنید؟
- آیا با آب داغ حمام می کنید؟
- آیا کاری هست که سبب بدتر شدن اگزما می شود؟
- چه عواملی محرک بوده یا اگزما را بدتر می کند؟ صابون؟ خوشبو کننده؟ دود سیگار؟
- آیا خارش بسیار سبب اختلال در خواب شبانه، کار و زندگی عادی شما شده است؟
بیشتر بخوانید : قرمزی پوست کیسه بیضه
نحوه درمان اگزما به چه صورت است؟ چه داروهایی استفاده می شوند؟
در صورتی که علت بروز اگزما موضوعی غیر قابل کنترل مثل ژنتیک باشد، درمان سخت خواهد بود. خوشبختانه سطوح استرس و برخی عوامل محیطی قابل کنترل هستند. سعی کنید علت بروز و عوامل منجر به بدتر شدن اگزما را تشخیص داده و از آن دوری کنید.
هدف، کاهش خارش و ناراحتی و پیشگیری از عفونت و عود مجدد آن است.
این نکات درمانی را هم در نظر بگیرید:
- از دستگاه بخور برای مرطوب سازی هوا استفاده کنید تا پوست خشک نشود.
- اگر سلامت روحی روانی مناسبی ندارید از روانشناس یا روانپزشک مشاوره بگیرید.
- با استفاده از کرم یا پماد پوست را مرطوب نگه دارید. لوسیون ها به خوبیِ این دو کارآمد نیستند. چند بار در روز مخصوصا بعد از حمام کرم ها را مصرف کنید. آب داغ وضعیت اگزما را بدتر می کند.
- از صابون ملایم و سایر محصولات فاقد عطر و اسانس، رنگ و الکل استفاده کنید. به دنبال محصولاتی با برچسب هایی مثل «فاقد عطر»، «ضد آلرژی» و «برای پوست های حساس» باشید.
- از محصولات حاوی سراماید برای پوست استفاده کنید. مرطوب کننده ها، چسب حذف شده از پوست را جایگزین می کنند. کرم های کورتیزون به کار ببرید. کورتیزون، استروئیدی بدون نسخه است که در هیدروکورتیزون (کورتیزون ۱۰) و هیدروکورتیزون استات (کورت اِید) یافت می شود. این مواد خارش و قرمزی پوست را کنترل می کنند.
- در صورت خارش شدید، آنتی هیستامین مصرف کنید.
- داروهای تجویزی را فراموش نکنید. پزشک کرم های استروئیدی، قرص یا آمپول تجویز می کند. داروهای جدیدتری به نام ایمونومدولاتورهای موضعی به بازار آمده اند که پیشرفت هایی را در درمان بیمارانی که به داروها پاسخ نداده اند نشان دادند. این داروها، پاسخ های ایمنی بدن را به آلرژن ها تغییر داده و عوارض بسیار کمتری دارند.
- فوتوتراپی : نور فرابنفش موجود در نور خورشید به درمان برخی اختلالات پوستی مثل اگزما کمک می کند. فوتوتراپی از نور فرابنفش B استفاده می کند.
خطرات بلند مدت اگزما عبارتند از عوارضی همچون فشار خون بالا، افزایش وزن و نازک شدن پوست.
اقدامات مفید
اگر کودک شما مشکلات پوستی مثل اگزما دارد کارهای زیر را انجام دهید:
- حمام داغ و طولانی که باعث خشکی پوست می شود نگیرید. از آب ولرم شیر استفاده کرده و به جای غوطه ور شدن در آب، فقط از ابر برای تمیز کردن بدن کودک استفاده کنید.
- بلافاصله بعد از حمام و در حالی که پوست هنوز مرطوب است لوسیون بزنید. این عمل به حفظ رطوبت پوست کمک می کند.
- دما و رطوبت اتاق را ثابت نگه دارید. تغییرات دمایی سبب خشکی پوست می شود.
- برای کودک لباس های کتان و نخی بخرید. پارچه های پشمی، حریر و پلاستیک مثل پلی استر پوست را تحریک می کنند.
- با صابون های ملایم لباسشویی لباس های کودک را شسته و از آبکشی کامل آن مطمئن شوید.
- مراقب عفونت های پوستی باشید و در صورت مشاهده با پزشک تماس بگیرید.
- مواظب خارش یا مالش پوست توسط کودک باشید.
- چندین بار در روز مرطوب کننده به کار ببرید. در نوزادان دارای اگزما، مرطوب سازی به شکل مرتب (با هر بار تعویض پوشک) بسیار مفید خواهد بود.
آیا درمانی برای اگزما وجود دارد؟
خیر هیچ درمانی وجود ندارد اما اقداماتی برای کاهش علائم و حذف صد درصدی آنها در دسترس است.
آیا باید برای اگزما به متخصص پوست مراجعه کنیم؟
اگر پزشک عمومی نتوانست کمک کند به متخصص پوست مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید : درمان زگیل تناسلی + ویدیو و عکس
چگونه خطر بروز اگزما را کاهش دهیم؟
اقداماتی برای پیشگیری از بروز اگزما وجود دارند مثل:
- یک مراقبت روتین پوستی داشته و به توصیه های پزشک برای سالم نگه داشتن پوست گوش کنید.
- اگر مجبورید مدام با آب تماس داشته باشید از دستکش استفاده کنید. دستکش های نخی برای جذب عرق و در سرمای زمستان مفید هستند.
- از صابون ملایم برای شستشو استفاده کنید. بلافاصله بعد از خشک شدن پوست، مرطوب کننده بزنید و ۲ تا ۳ بار در روز تکرار کنید.
- آب داغ به پوست خود نزنید. آب ولرم شیر بهترین گزینه خواهد بود.
- حداقل ۸ لیوان آب در روز بنوشید. آب به مرطوب سازی پوست کمک می کند.
- سعی کنید در محیط گرم نمانید و عرق نکنید.
- لباس های گشاد نخی از جنس الیاف طبیعی بپوشید. لباس های نو را قبل از مصرف بشویید. پارچه پشمی نپوشید.
- از تغییرات ناگهانی دما و رطوبت بپرهیزید.
- استرس های زندگی را کنترل کنید. ورزش مرتب مثل ایروبیک، انواع سرگرمی ها و تکنیک های کنترل استرس مثل مدیتیشن و یوگا مفید هستند.
- محرک ها و آلرژن ها را شناخته و آنها را محدود کنید. از مالیدن و خارش نقاط مختلف پوست پرهیزید.
برای کاهش بروز اگزما چه غذاهایی مصرف کنیم؟
ارتباط بین اگزما و آلرژی های غذایی مشخص نیست. اگر آلرژی غذایی دارید از مصرف آن خوراکی جهت پیشگیری از بدتر شدن درماتیت اجتناب کنید.
مثال هایی از مواد آلرژی زای غذایی شامل بادام زمینی، لبنیات، تخم مرغ، شکر، الکل و گلوتن است.
به آنچه می خورید توجه کافی داشته باشید. اگر آلرژی بعد از خوردن غذایی خاص مجدد عود کرد پس به آن غذا آلرژی دارید.
حدود نیمی از کودکان دارای اگزما با افزایش سن بهبود می یابند. برخی دیگر از افراد، انواع دیگری از شکل های این بیماری را تجربه خواهند کرد. در بزرگسالان دارای اگزما، این بیماری با مراقبت صحیح از پوست قابل کنترل خواهد بود.
اگزما مادام العمر است. از نوزادی شروع شده و تا بزرگسالی ممکن است ادامه پیدا کند. گاهی اوقات در سال های نوجوانی آغاز شده و در جوانی از بین می رود. هر شرایطی بستگی به بدن خود فرد دارد.
اگزما بیماری ای مزمن بوده و قابل درمان نیست. اقداماتی جهت کاهش خارش و خشکی پوست در دسترس است.
زندگی با اگزما چالش برانگیز بوده و ۱۵ میلیون آمریکایی با این بیماری پوستی درگیر هستند. در بسیاری از مواقع اگزما ناپدید می شود که به آن «دوره فروکش» می گویند. سایر اوقات، بیماری عود کرده و اوضاع بدتر خواهد شد.
هدف از درمان، پیشگیری از عود مجدد و بروز علائم و بدتر شدن آن است. از محرک ها اجتناب کنید، پوست را مرطوب کرده و داروهای خود را مصرف کنید.
چگونه از خودم مراقبت کنم؟
کاهش سطح استرس بسیار مهم است. نکات زیر را در این مورد رعایت کنید:
- با کشیدن نفسی عمیق تا شماره ۱۰ بشمارید
- هر روز ورزش کنید
- کافئین و الکل زیاد ننوشید
- ۸ ساعت در شبانه روز بخوابید
- غذاهای سالم بخورید
- رویکرد مثبتی در زندگی داشته باشید
- اهداف و کارهای روزانه خود را ثبت کنید
- با دوستان و خانواده و درمانگر درباره زندگی تان صحبت کنید
بیشتر بخوانید : متخصص پوست و مو
چه سوال هایی باید از پزشک بپرسید؟
- اگزما را چگونه تشخیص می دهید؟
- اگر اگزما ندارم پس مشکل پوستی من چیست؟
- آیا برند خاصی از مرطوب کننده توصیه می کنید؟
- آیا کرم خاصی تجویز می کنید؟
- باید هر چند وقت یک بار به متخصص پوست مراجعه کنم؟
- چه صابون ها، لوسیون، لوازم آرایشی را نباید استفاده کنم؟
- چه داروهایی توصیه می کنید؟
- آیا درمان های خانگی برای این مشکل وجود دارد؟
با مشاهده علائم هرچه سریع تر به متخصص پوست مراجعه کرده و درمان های لازم را دریافت کنید. اگر در تهران هستید می توانید برای معاینه و تشخیص مشکلات پوستی و مشورت با پزشک درباره انتخاب بهترین تکنیک درمان به کلینیک یادمان در شهرک غرب مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
