درمان ارتوپدی شکستگی مچ پا
.
مروری بر شکستگی مچ پا
آسیب ها و شکستگی های مچ پا از شایع ترین صدمات استخوانی و مفصلی هستند.
اغلب میزان درد، ناتوانی در راه رفتن یا نگرانی از اینکه ممکن است استخوانی شکسته شده باشد، علتی است که می تواند باعث شود فرد در یک موقعیت اورژانسی به دنبال مراقبت از پا و درمان آسیب برآید.
قسمت عمده نگرانی فرد، مشابه نگرانی پزشک است: آیا استخوانی شکسته است؟
اغلب اوقات تشخیص شکستگی بدون تهیه اشعه ایکس از مچ پا امکان پذیر نیست.
مفصل مچ پا از 3 استخوان تشکیل شده است.
درشت نی، که استخوان اصلی نیمه تحتانی پا است، قسمت میانی یا داخلی مفصل مچ پا را می سازد.
نازک نی استخوان کوچک تری است که موازی درشت نی در نیمه تحتانی پا است و و قسمت جانبی یا خارجی مفصل مچ پا را تشکیل می دهد.
نواحی انتهایی درشت نی و نازک نی، قوزک نام دارد. این ها در کنار هم کمانی را تشکیل می دهند که در بالای استخوان قاپ، یکی از استخوان های پا، قرار می گیرد.
این 3 استخوان (درشت نی، ریز نی و استخوان قاپ) اجزای استخوانی مفصل مچ را تشکیل می دهند.
یک پوسته فیبری که کپسول مفصلی نام دارد و با یک لایه صیقلی تر به نام سینوویوم پوشیده شده است، ساختار مفصل را پوشش می دهد.
کپسول مفصلی شامل مایع سینوویال است که توسط سینوویوم تولید شده است.
مایع سینوویال اجازه ی حرکت روان سطوح مفصلی را می دهد.
مفصل مچ پا به کمک رباط های متعددی، که رشته هایی هستند که این استخوان ها را در جای خود نگه می دارند، ثابت شده است.
دلیل شکستگی مچ پا
زمانی که فرد بر روی مفصل مچ پا فشاری فراتر از استحکام اجزای آن وارد کند، به مفصل آسیب می رساند.
اگر فقط رباط ها نتوانند فشار وارد شده بر آنها را تحمل کنند و پاره شوند، فرد دچار پیچ خوردگی پا خواهد شد.
اگر یک استخوان نتواند فشار را تحمل نکند و بشکند، شکستگی مچ پا اتفاق خواهد افتاد.
شکستگی می تواند با پارگی رباط ها هم زمان اتفاق بیفتد. شکستگی ها می توانند به طرق مختلفی رخ دهند، از جمله:
- چرخاندن مچ پا به داخل یا خارج
- چرخاندن مچ پا از پهلویی به پهلوی دیگر
- جمع کردن یا باز کردن مفصل
- وارد کردن فشار شدید به مفصل با فرود آمدن مستقیم روی آن، مانند حالت پریدن از ارتفاع زیاد
علائم شکستگی مچ پا
نشانه ها و علائم آسیب ها و شکستگی های مچ پا واضح هستند.
1. درد، شایع ترین شکایت است.
اغلب درد دقیقا در ناحیه شکستگی احساس نمی شود.
معمولا این درد مچ پا است که فرد را از راه رفتن باز می دارد.
2. تورم به طور مکرر در اطراف مچ پا نیز رخ می دهد.
تورم یا نشانه آسیب به بافت نرم است که در این شرایط احتمال وجود خون در اطراف مفصل وجود دارد یا نشانه وجود مایع، به خصوص خون در داخل مفصل است.
عارضه ای که در صورت وجود خون در داخل مفصل ایجاد میشود همارتروز نام دارد.
3. فرد در اطراف مفصل کبودی (“سیاه و آبی”) ببیند.
کبودی می تواند به سمت کف پا یا انگشتان کشیده شود.
4. در شکستگی های شدید، فرد متوجه تغییر شکل های مشهودی در استخوان های اطراف مچ پا نیز می شود
ممکن است پوست روی یک استخوان شکسته کشیده شده باشد و فرد استخوان بدون پوشش را ببیند.
5. اگر عصب ها یا عروق خونی که خون پا را تامین می کنند آسیب دیده باشند، ممکن است حتی فرد درد بیشتر به همراه رنگ پریدگی پوست پا، بی حسی یا ناتوانی در حرکت دادن پا یا انگشتان پا را تجربه کند.
زمان نیاز به مراقبت پزشکی
زمانی که به مچ پا آسیب وارد شده باشد، موارد بسیاری وجود دارد که با جستجوی آن ها می توان تعیین کرد آیا نیاز به مراجعه به پزشک یا اورژانس هست یا نه.
در موقعیت های زیر فورا باید به پزشک مراجعه شود:
- فرد نمی تواند وزن خود را روی مچ پا بگذارد
- درد با وجود استفاده از داروهای مسکن بدون نسخه غیر قابل تحمل است
اگر فرد قادر نیست به پزشک مراجعه کند و هر یک از نشانه ها یا علائم شکستگی مچ پا را دارد، باید فورا به اورژانس مراجعه کند.
نشانه ها و علائم زیر نیاز به مراقبت فوری در اورژانس دارد:
- تغییر شکل فاحش استخوان های مچ پا
- نمایان شدن استخوان از پشت پوست
- درد غیر قابل تحمل با وجود مصرف داروهای مسکن بدون نسخه
- ناتوانی در تکان دادن انگشتان پا
- ناتوانی کامل در حرکت دادن مچ پا
- بی حسی یا بی حسی جزئی مچ پا
- پای سرد یا آبی شدن رنگ پوست پا
معاینات و تست ها
زمانی که پزشک مچ پا را بررسی می کند، وظیفه اصلی، تعیین این موضوع است که آیا شکستگی استخوان وجود دارد یا مفصل آنقدر آسیب دیده است که بی ثبات شده است.
بی ثباتی مفصل اغلب نشان دهنده شکستگی های متعدد، شکستگی به همراه آسیب رباط یا گاهی فقط آسیب رباط است.
پزشک در مورد پیشینه آسیب جویا خواهد شد و موارد زیر را خواهد پرسید. این سوالات حائز اهمیت هستند زیرا انواع مختلف آسیب ها، با الگوهای مختلفی از شکستگی ها مرتبط هستند.
- اکنون کجا درد دارد؟
- چند وقت پیش آسیب رخ داد؟
- آیا زانو، ساق پا یا پایتان نیز درد دارد؟
- آسیب چگونه اتفاق افتاد؟
- آیا مچ پا به داخل یا خارج چرخید؟
- آیا صدای ترک خوردن یا ترکیدن شنیدید؟
- آیا قادر بودید بلافاصله پس از آسیب راه بروید؟
- اکنون می توانید راه بروید؟
- آیا دچار بی حسی یا سوزش جدیدی در ساق پا، مچ پا یا پای خود شده اید؟
- آیا قبلا شکستگی، پیچ خوردگی یا جراحی مچ پا داشته اید؟
پزشک در صورت وجود موارد زیر، یک آزمون فیزیکی انجام خواهد داد:
- نشانه های کبودی، خراشیدگی یا بریدگی
- تورم، خونریزی و آسیب بافتی
- درد، بد شکلی و سایش یا حرکت استخوان های شکسته ی زانو، ساق پا، مچ پا و پا
- درد، سستی بیش از حد یک مفصل یا پارگی کامل در رباط ها
- وجود مایع در مفصل و بی ثباتی مفصل
- ضربان و نشانه ای از عروق خونی
- حساسیت و حرکت غیر عادی در مچ پا و پا
اگر پزشک مشکوک به شکستگی استخوان شود، درخواست اشعه ایکس مچ پا خواهد داد. او ممکن است تست اشعه ایکس زانو، ساق پا یا پا را نیز بر اساس محل درد تجویز کند.
درمان خانگی شکستگی مچ پا
اگر فرد مضنون به شکستگی است، باید با پزشک خود تماس بگیرد یا در اسرع وقت به اورژانس مراجعه کند.
او می تواند اقدامات زیر را قبل از رسیدن به بیمارستان یا مطب پزشک انجام دهد:
- روی مچ پای آسیب دیده نایستد تا از آسیب بیشتر به آن جلوگیری کند.
- مچ پا را بالا نگه دارد تا به کاهش تورم و درد کمک کند.
- در ناحیه آسیب دیده کیسه سرد قرار دهد تا تورم و درد را کاهش دهد. مستقیما نباید از یخ استفاده کرد. کیسه های سرد حداکثر تا 48 ساعت موثر هستند.
بیشتر بخوانید: شکستگی مچ دست یا استخوان کولس – ارتوپدی
درمان پزشکی
نوع شکستگی و پایداری مفصل، نوع آتل یا قالب مورد استفاده و مدت زمان استفاده از آن را تعیین می کند.
1. اگر استخوان ها به طریقی در جای درست خود نباشند، پزشک پیش از قرار دادن آتل یا قالب آن ها را در جای خود تنظیم می کند یا اصطلاحا جا می اندازد.
اگر استخوان ها در اورژانس به درستی در جای خود قرار نگیرند، امکان نیاز به جراحی وجود دارد.
اگر استخوانی از پوست بیرون آمده باشد نیز نیاز به جراحی است.
اگر استخوان از پوست بیرون آمده باشد، شکستگی، یک شکستگی مرکب است. این مورد، جدی تر از شکستگی ساده است.
2. در صورت وجود هرگونه آسیب مچ پا، نباید تا زمان اطلاع پزشک وزن خود را روی پا منتقل کرد.
3. پس از کاهش تورم و معاینه دوباره، یک پزشک ارتوپد یا پزشک عمومی ممکن است یک قالب یا آتل مناسب تر روی مچ پا قرار دهد.
بر اساس نوع شکستگی، قالبی با قابلیت راه رفتن برای بیمار قرار داده می شود، که می تواند کمی از فشار وزن را از روی پا بردارد یا ممکن است همچنان نیاز به قالبی بدون قابلیت تحمل وزن باشد که درآن صورت نیاز به استفاده از عصای زیر بغل است تا در راه رفتن به فرد کمک کند.
4. بر اساس درجه دردی که فرد دارد، ممکن است پزشک داروهای مسکن بدون نسخه به او معرفی کند.
این داروها فقط در صورت نیاز باید استفاده شوند. فرد نباید هنگام استفاده از این داروها رانندگی کند یا با ماشین آلات سنگین کار کند.
درمان شکستگی مچ پا
پیگیری
مراقبت های پس از درمان در مورد شکستگی مچ پا، بستگی به شدت شکستگی دارد.
ممکن است فرد به جراحی فوری، ملاقات در روز بعد یا ملاقات پس از 1-2 هفته با یک پزشک ارتوپد نیاز داشته باشد.
ممکن است فقط نیاز به ملاقات با پزشک خانوادگی داشته باشد.
اگر فرد در ملاقات اول آتل بسته است، ممکن است نیاز باشد در جلسات پس از آن یک قالب روی مچ پا قرار گیرد.
شکستگی معمولی برای ترمیم استخوان نیاز به 4-8 هفته زمان دارد.
پیشگیری
پیشگیری از شکستگی مچ پا می تواند دشوار باشد.
خیلی از موارد به صورت حوادث “لیز خوردن و افتادن” اتفاق می افتند. مراقب بودن در انجام فعالیت ها، بهترین پیشگیری است.
پوشیدن کفش مناسب هنگام شرکت در بازی های ورزشی نیز می تواند خطر را کاهش دهد.
اغلب شکستگی های ساده به خوبی با ثابت نگه داشتن و عدم انتقال وزن روی پا بهبود می یابند.
1. در اغلب شکستگی های مچ پا، وابسته به شدتی که دارند می توان انتظار داشت، طی 4-8 هفته استخوان ها کاملا ترمیم شوند و حداکثر تا چند ماه توانایی و محدوده حرکتی کامل مفصل دوباره برگردد.
2. شکستگی های شدیدتر، مخصوصا آن هایی که به جراحی نیاز دارند، ممکن است ترمیم طولانی تری داشته باشند.
هرگونه شکستگی، احتمال ابتلا به آرتروز در مفصل درگیر را افزایش می دهد. هر چقدر شکستگی شدیدتر باشد، خطر ابتلا به درجاتی از آرتروز بیشتر خواهد بود.
برای دریافت نوبت تشخیص، درمان و جراحی شکستگی های مچ پا با کلینیک الهام یکی از بهترین کلینیک های تخصصی و فوق تخصصی غرب تهران تماس بگیرید.
تلفن های تماس کلینیک الهام: 02188591523 / 02188591358
