دنووانوزیس چیست؟ علائم، تشخیص و درمان
بیماری دنووانوزیس (Donovanosis) عفونتی است که توسط کلبسیلا گرانولوماتیس (Klebsiella granulomatis) باکتریایی ایجاد می شود. این عفونت ناحیه تناسلی را درگیر کرده و زخم هایی قرمز و بدون درد ایجاد می کند که به آسانی دچار خونریزی می شوند.
این بیماری اغلب از طریق تماس جنسی منتقل می شود. دنووانوزیس بیماری ای است که در آن زخم هایی به وجود می آیند و در نتیجه بافت پوست شکسته شده و بهبود نمی یابد.
به علت ظاهر این ضایعه ها، به آن نام «عفونت گوشتخوار» داده‌اند. به هر حال اصطلاحی غلط است چون این باکتری گوشت را نمی خورد.
عفونت «گرانولوماتیس کِی» که قبل تر به نام کالیماتوباکتریوم گرانولوماتیس شناخته می شد سبب بروز دنووانوزیس می شود.این عفونت که برخی به آن گرانولوما اینگوینال می گویند در مناطق استوایی و نیمه حاره ای رایج تر است.
دنووانوزیس بیماری مقاربتی بوده و اغلب از طریق رابطه جنسی و تماس مستقیم با زخم ها ایجاد می شود. در این مقاله قصد داریم درباره این بیماری اطلاعات مفیدی ارائه کنیم.
تعریف دنووانوزیس
دنووانوزیس یک عفونت باکتریایی است که باکتری گرانولوماتیس کی باعث به وجود آمدن آن می شود. نام این بیماری از دنوان بادی ها (Donovan bodies) گرفته شده که سلول های موجود در بدن افراد دارای این بیماری هستند.
نشانه بارز این مشکل، زخم در ناحیه تناسلی یا فضای بین مقعد و اندام تناسلی است که پرینه نام دارد.
این زخم ها پارگی سطح پوست هستند که به بافت های زیرین پوست کشیده می شوند. پزشک احتمالا بعد از نمونه برداری از زخم ها، دنوان بادی ها را در زیر میکروسکوپ ببیند.
نحوه ابتلا به دنووانوزیس
دنووانوزیس یک بیماری مقاربتی است که از طریق تماس جنسی واژینال، مقعدی و دهانی (نادر) انتقال می یابد. در صورت ابتلای مادر، این بیماری از طریق زایمان طبیعی به نوزاد منتقل می شود، گرچه بسیار نادر است.
در بعضی موارد، دنووانوزیس از راه تماس پوست با پوست هم منتقل می شود. اکثر موارد انتقال در افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال رخ می دهد.
این عفونت در ایالات متحده به ندرت یافت می شود و فقط ۱۰۰ مورد در سال گزارش شده است.
دنووانوزیس بیشتر در مناطق استوایی و نیمه حال دیده شده است از جمله:
- پاپوآ گینه نو
- جنوب هند
- آفریقای جنوبی
- دریای کارائیب
- آمریکای جنوبی
- نواحی دور افتاده شمال استرالیا
- کشور گیانا (در شمال شرقی آمریکای جنوبی)
در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۰ مورد دنووانوزیس در بریتانیا هم گزارش شد.
پیشگیری از بروز دنووانوزیس
خطر ابتلا به دنوانوزیس و انتقال آن با استفاده از روش های انسدادی پیشگیری همچون کاندوم کاهش می یابد.
فاکتورهای خطرساز
برخی فاکتورهای خطر ساز خاص باعث افزایش احتمال عفونت دنووانوزیس می شوند که عبارتند از:
- داشتن چندین شریک جنسی
- سنین ۲۰ تا ۴۰ سال
- انجام دیر به دیر تست بیماری های مقاربتی
- زندگی در و یا سفر به کشورهایی که موارد این بیماری در آن زیاد است
- برقراری رابطه جنسی بدون استفاده از روش های انسدادی
- سایر فاکتورها عبارتند از بهداشت ضعیف و وضعیت بد اجتماعی و اقتصادی
علائم بیماری دنووانوزیس
علائم معمولاً یک تا دوازده هفته بعد از ابتلا ظاهر می شوند. برخی منابع می گویند به طور متوسط ۵۰ روز برای ظهور علائم وقت نیاز است اما این زمان از چند روز تا یک سال هم می تواند متغیر باشد.
شایع ترین علامت دنووانوزیس زخم هایی است که رشد کندی دارند. زخمهای دنووانوزیس معمولا به صورت پاپول یا ندول هایی کوچک در زیر پوست شروع شده و سپس تبدیل به زخم می شوند.
این زخم ها در ناحیه تناسلی ظاهر شده و اطراف مقعد، پرینه یا دهان هم بیرون می زنند.
زخم های دنووانوزیس بدون درد و به رنگ قرمز گوشتی هستند و به آسانی خونریزی می کنند. دورتا دور زخم ظاهری شبیه مار دارد.
چهار نوع زخم وجود دارد:
- زخم اولسروگرانولوماتوز (Ulcerogranulomatous) یا زخم های اولسرو-وجتتیو (ulcero-vegetative) : این زخم ها جز شایع ترین ها بوده و رنگی قرمز و ظاهری زبر داشته که به آسانی دچار خونریزی می شوند.
- زخم های هایپرتروفیک یا وروکوس (verrucous) : این زخم ها لبه های برجسته نامتعارفی داشته و بافتی خشک دارد. برخی افراد ظاهر آن را شبیه گردو می دانند.
- زخم های نکروتیک : این زخم ها که بوی بدی هم دارند عمیق بوده و سبب نابودی بافت ها می شوند.
- زخم های اسکلروتیک (Sclerotic) یا سیکاتریکال (cicatricial) : این زخم ها شامل پلاک های بافتی و گرد در بافت زخم شده می شوند.
برخی منابع هم زخم ها را به شکل زیر توصیف می کنند:
- زخم های ندولار : این زخم ها از نوع اولسرو وجتتیو کمتر شایع بوده و معمولاً از پاپول ها و ندول هایی صاف و قرمز تشکیل شده اند.
- زخم های الفانتیازیس : این زخم ها بیشتر در زنان دیده شده و شامل شکل گیری بافت های زخم می شود. این زخم ها دوام بسیاری دارند.
تشخیص دنووانوزیس
پزشک معمولاً نمونه ای از زخم ها را بر می دارد تا سلول ها را زیر میکروسکوپ مشاهده کند. با اینکه کشت گرانولوماتیس کی مشکل است، وجود دنوان بادی ها به پزشک در تشخیص بیماری کمک خواهد کرد.
این سلول ها به شکل لکه های سیاه روی بافت دیده می شوند.
اگر چه هیچ آزمایش مورد تاییدی برای تشخیص باکتری وجود ندارد اما تکنسین آزمایشگاه از ارزیابی های مولکولی برای شناسایی عامل بیماری زا استفاده می کند.
بیشتر بخوانید : انواع عفونت های مقاربتی
درمان دنووانوزیس
چون گرانولوماتیس کی عامل ایجاد کننده دنووانوزیس است، پزشک عفونت را با آنتی بیوتیک درمان خواهد کرد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند افراد دارای دنووانوزیس از آزیترومایسین یک گرم یک بار در هفته یا ۵۰۰ میلی گرم به صورت روزانه استفاده کنند.
بیمار باید دارو را بیش از سه هفته مصرف کند تا زمانی که تمام این زخم ها کاملاً درمان شوند.
داروهای دیگر عبارتند از:
- داکسی سایکلین
- اریترومایسین
- تری متوپریم – سولفامتوکسازول
در بعضی موارد، اگر طی چند روز اول درمان پیشرفت حاصل نشد پزشک آنتی بیوتیک اضافه تجویز می کند. همچنین طبق توصیه پزشکان، برای هر فردی که دنووانوزیس تشخیص داده شده باید تست اچ آی وی هم تجویز شود.
بعد از تایید تشخیص دنووانوزیس، فرد باید از هرگونه تماس و رابطه جنسی اجتناب کند. فقط به محض اتمام دوره درمانی و تایید پزشک، رابطه جنسی امکان پذیر است.
ممکن است عود مجدد بیماری طی ۶ تا ۱۸ ماه بعد از درمان رخ دهد حتی اگر درمان کاملا موثر واقع شده باشد.
در صورتی که بعد از رابطه جنسی زخم ها بیشتر شد فرد باید حتماً با پزشک تماس بگیرد. اگر برای شریک جنسی این بیماری تشخیص داده شده و یا مشکوک به این بیماری است باید حتماً به پزشک مراجعه کرد. دنووانوزیس با آنتی بیوتیک درمان پذیر است. هرچه درمان سریع تر انجام شود از بروز عوارض، بهتر پیشگیری خواهد شد. برای تشخیص و درمان بیماری های مقاربتی و مشکلات اورولوژیک (کلیه و سیستم ادراری) در تهران به کلینیک اورولوژی الهام مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
