لیتوتریپسی یا سنگ شکنی کلیه

لیتوتریپسی یا سنگ شکنی کلیه روشی است که در آن از شاک ویو (امواج شوک) یا لیزر برای شکستن سنگ های کلیه، کیسه صفرا و مجاری ادرار استفاده می شود. باقیمانده سنگ های کوچک با ادرار از بدن دفع می شوند. در این مقاله قصد داریم درباره لیتوتریپسی، نحوه آمادگی برای عمل و میزان موفقیت این روش بیشتر بدانیم.

لیتوتریپسی چیست؟

سنگ کلیه، کیسه صفرا و میزنای مشکلات رایجی هستند. گاهی اوقات این سنگ ها آنقدر کوچک اند که با ادرار دفع می شوند. سنگ های بزرگ کلیه یا میزنای سبب درد و انسداد ادرار خواهند شد. اگر ادرار جریان پیدا نکند به کلیه ها و مجاری ادراری آسیب می رساند.

در صورت عدم تاثیر داروها، لیتوتریپسی سنگ ها را شکسته و به قطعات کوچک تقسیم می کند.

در این صورت سنگ ها بدون دردسر با ادرار خارج می شوند. دو نوع لیتوتریپسی اصلی وجود دارد که عبارتند از لیتوتریپسی شاک ویو خارج از بدن (ESWL) و لیتوتریپسی لیزر.

پزشکان برای لیتوتریپسی از ابزاری به نام یورتروسکوپ استفاده می کنند. هر دو روش باعث دفع سنگ ها به صورت کاملا سریع و موثر می شوند.

نوع درمانی که پزشک توصیه می کند بستگی به فاکتورهای مختلفی دارد از جمله نوع سنگ و سلامت کلی فرد.

لیتوتریپسی شاک ویو خارج از بدن (ESWL)

در این روش از امواج شوک برای شکستن سنگ ها استفاده می شود. طی عمل، پزشک از دستگاهی به نام لیتوتریپتر استفاده می کند تا امواج صوتی را مستقیم به سنگ ها وارد کند.

امواج صوتی سنگ ها را به قطعات کوچک تقسیم خواهد کرد. ممکن است در صورت عدم دقت و نظارت پزشک، به غیر از سنگ ها بافت های اطراف هم آسیب ببینند.

عمل حدود یک ساعت طول می کشد و در بیمارستان انجام می شود. در اکثر موارد فرد همان روز به منزل بازمی ‌گردد.

بعد از درمان باید ذرات سنگ را طی چندین روز یا چند هفته از طریق ادرار دفع کنید. گاهی اوقات عوارضی مشاهده می ‌شوند مثل خونریزی به علت آسیب به کلیه ها.

FURSL (یورتروسکوپی انعطاف پذیر و سنگ شکنی لیزر)

این روش شامل استفاده از آندوسکوپ برای رفع سنگ های میزنای است. اندوسکوپ لوله ای منعطف با چراغ و دوربینی در انتها است که به پزشک در مشاهده داخل عضو مورد نظر یا حفره های بدن کمک می کند.

پزشک با استفاده از یورتروسکوپ سنگ ها را دیده و از لیزر برای شکستن آنها استفاده می کند. این روش حدود ۳۰ دقیقه طول می کشد و اکثر افراد بعد از عمل همان روز مرخص می‌ شوند.

گاهی اوقات ممکن است دو ساعت طول بکشد که بستگی به تعداد سنگ ها و سختی آنها دارد.

قطعات شکسته شده سنگ به آسانی از داخل ادرار عبور کرده و طی چند هفته به مرور از بدن دفع می شوند.

میزان موفقیت لیتوتریپسی

موفقیت هر روش بستگی به ترکیبات سنگ ها، سایز، تراکم و محل قرار گیری آنها دارد.

بررسی های هدفمند نشان داد میزان موفقیت سنگ های حدود ۲.۵ سانتی متری، ۹۳.۷ درصد بود. همچنین ۱۰.۱ درصد از افراد دچار برخی عوارض ثانویه شدند.

نحوه آمادگی

قبل از لیتوتریپسی پزشک آزمایش هایی برای تعیین تعداد سنگ ها، سایز و محل قرارگیری آنها تجویز می کند.

احتمالاً سی تی اسکن بدون رنگ کنتراست برای تشخیص سنگ کلیه استفاده شود چون این تست بسیار حساس و دقیق است.

همچنین تصویربرداری شکمی با نام KUB انجام می‌شود تا سنگ های حاوی کلسیم در کلیه، مجاری ادراری و مثانه مشخص شوند.

قبل از عمل، پزشک را از مصرف هرگونه دارو مطلع کنید. احتمالاً مصرف برخی داروها مثل آسپرین و مسکن هایی همچون ایبوپروفن باید قطع شود.

علت آن، تداخل این داروها در انعقاد خون است. انعقاد خون برای توقف خونریزی در طول عمل و بعد از آن ضروری به حساب می‌ آید.

لیتوتریپسی معمولاً با بیهوشی انجام می شود. ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از عمل، از خوردن و آشامیدن بپرهیزید.

به یک همراه جهت مشایعت تا منزل احتیاج است چون بیهوشی سبب سرگیجه و تهوع خواهد شد.

بیشتر بخوانید : ارتباط قرص کلسیم با سنگ کلیه

لیتوتریپسی چگونه انجام می شود؟

در اتاق عمل آنژیوکت به دست بیمار وصل شده تا داروی بیهوشی و مسکن تزریق شود. برای ESWL فرد روی تخت دراز کشیده و لیتوتریپر محل دقیق سنگ را مشخص خواهد کرد.

محفظه ای پر از آب بین بدن و لیتوتریپتر قرار می ‌دهند تا شاک ویو به درستی و با دقت هدایت شود. این امواج دردناک نیستند. پزشک استنتی در مجرای ادرار قرار می دهد تا سنگ های شکسته راحت تر عبور کنند.

برای FURSL پزشک یورتروسکوپ را داخل مثانه و میزنای و در صورت لزوم کلیه قرار می دهد. سپس از لیزر برای شکستن هر سنگی که مشاهده شد استفاده می شود.

دوران نقاهت

بعد از به هوش آمدن، فرد برای حداقل یک ساعت تحت نظر پزشک است. سپس پزشک دستورالعمل‌ های لازم و داروهای مسکن را قبل از ترخیص ارائه می ‌کند.

 شاید چند هفته طول بکشد تا سنگ های شکسته شده دفع شوند. مشاهده خون در ادرار طی چند روز اول بعد از عمل طبیعی است. درد پهلوها یا کمر هم احتمالا تجربه شود اما داروهای مسکن از شدت این درد می کاهند.

گاهی اوقات کبودی روی پوست و در محل ورود امواج رخ می ‌دهد. حدود یک هفته طول می کشد تا فرد دوران نقاهت را طی کرده و به کار و فعالیت های روزانه برگردد.

عوارض، به علت پیشرفت های صورت گرفته در زمینه یورتروسکوپی بسیار جزئی تر خواهند بود.

پیشرفت هایی مثل دوربین های بسیار کوچک تر و لیزرهای دقیق تر. گاهی اوقات فرد یک تا دو روز بعد از عمل به کار برمی گردد.

بیشتر بخوانید : روش ها و درمان های خانگی سنگ کلیه

عوارض جانبی و خطرات لیتوتریپسی

اغلب کبودی و درد و گاهی تب و لرز بعد از لیتوتریپسی امواج شاک مشاهده می شود. تب و لرز نشانه عفونت است بنابراین فرد باید به پزشک مراجعه کند. خونریزی های شدید بعد از لیتوتریپسی غیر طبیعی است.

اگر تکه های سنگ گیر کرده باشند، انسداد مجاری ادراری رخ می دهد. در این صورت پزشک عملی دیگر با یورتروسکوپ برای برداشتن این قطعات انجام می دهد.

درد های طولانی مدت هم نشانه انسداد هستند. در صورت بروز درد شدید یا عدم تسکین آن با داروها، به پزشک مراجعه کنید.

محدودیت ‌های لیتوتریپسی

لیتوتریپسی برای رفع سنگ های بزرگ و سخت کارایی ندارد. همچنین برای افراد چاق مناسب نیست چون احتمالاً امواج شوک به سنگ ها نرسند.

پزشکان لیتوتریپسی را برای زنان باردار توصیه نمی ‌کنند چون برای جنین خطر دارد.

در بعضی موارد پزشک استنت را برای عبور بهتر سنگ ها در مجرای ادرار قرار می دهد.

برخی سنگ ها نیازمند استفاده از بیش از یک روش هستند. برای تشخیص مشکل و انتخاب بهترین روش دفع سنگ کلیه، کیسه صفرا و میزنای در کلینیک اورولوژی الهام با شماره های زیر تماس بگیرید.

برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.