واریکوسل چیست؟ عوارض ، پیشگیری و درمان
.
گشاد شدن سیاهرگ های قسمت های بالای بیضه و درون کیسه بیضه را واریکوسل می گویند.
سیاهرگ ها رگ هایی هستند که خون را از اندام به قلب می برند تا از آنجا به ریه ها پمپ شده و تصفیه شوند.
حال در هر سیاهرگ دریچه هایی وجود دارد که از بازگشت خون به عقب جلوگیری می کند. زمانی که این دریچه ها مشکل پیدا کنند، عروق از خد معمول گشادتر می شوند.
زمانی که دریچه های موجود در سیاهرگ های قسمت بالایی بیضه دچار مشکل شوند، عروق این بخش گشادتر شده و واریکوسل رخ می دهد.
واریکوسل و بارداری:
آیا واریکوسل منجر به ناباروری مرد می شود؟
دمای بیضه نیم تا یک درجه سانتی گراد از دمای بدن پایین تر است (36.5 تا 36) که این دما مناسب ترین دما برای اسپرم سازی است.
وقتی رگهای سیاهرگی اتساع می یابند و گشاد می شوند، دما در بیضه افزایش یافته و اسپرم سازی با اختلال مواجه می شود.
با گشاد شدن سیاهرگ ها، تجمع مواد سمی افزایش یافته و این نیز از علل مطرح شده دیگر می باشد.
واریکسل شایع ترین علت ناباروری در مردان است که میتواند از سنین نوجوانی شروع شود و حتی در برخی موارد نادر در پسران قبل از بلوغ نیز مشاهده می شود.
به طور معمول واریکوسل، بیضه سمت چپ را درگیر می کند چرا که سیاهرگ بیضه سمت چپ مستقیما خون را وارد سیاهرگ کلیه می کند در حالی که سیاهرگ بیضه سمت راست وارد ورید اندام تحتانی شده و از آنجا وارد کلیه می شود.
در هر صورت احتمال درگیر شدن هر دو بیضه نیز وجود دارد.
چه کسانی بیشتر مبتلا به واریکوسل می شوند؟
عامل وراثت و ژنتیک در این بیماری هیچ دخالتی ندارد. اما وجود چاقی با بروز واریکسل ارتباط نزدیکی دارد.
علائم و نشانه های واریکوسل
واریکوسل معمولاً علامتی ندارد و بطور اتفاقی در معاینه کشف می شود.
بیمار ممکن است با شکایت بزرگی، عدم تقارن بیضه ها یا درد بیضه ها مراجعه نماید و یا پس از ازدواج به علت ناباروری مراجعه نماید و ما در معاینه متوجه این بیماری شویم.
دردی هم که فرد به علت واریکوسل گزارش می دهد می تواند مبهم یا تیز باشد و گاها در ایستادن و فعالیت های ورزشی تشدید شود؛
همچنین این درد هنگامی که فرد به پشت دراز می کشد و یا در طول روز نسبت به شب بیشتر است.
عوارض واریکوسل چیست؟
- درد بیضه (درد ممکن است خفیف یا شدید باشد. با نشستن، ایستادن و فعالیت فیزیکی افزایش یابد. معمولاً با خوابیدن به پشت کاهش می یابد)
- کوچک شدن بیضه ها یا عدم رشد آنها
- کاهش تعداد و کاهش حرکت اسپرم ها. همچنین واریکسل روی شکل طبیعی اسپرم تاثیر می گذارد.
البته واریکوسل همیشه باعث این علائم نمی شود و بسیاری از بیماران مبتلا به واریکوسل ناباروری ندارند.
روش تشخیص واریکوسل
تشخیص واریکوسل براساس معاینه فیزیکی پزشک می باشد. بیمار بصورت ایستاده معاینه می شود.
در حالیکه پزشک بندهای بیضه را لمس می کند از بیمار درخواست می شود زور بزند که باعث اتساع (گشاد شدن) رگ ها می شود.
گاهی بصورت طبیعی بیضه ها بالاتر می باشند و یا فرم بند بیضه به علت کوتاهی یا چاقی فرد به خوبی قابل لمس نیست که پزشک ممکن است درخواست سونوگرافی بیضه را برای تشخیص بدهد.
درجات واریکوسل یا گریدهای واریکسل (Grade)
درجه 1: اتساع وریدی فقط حین زور زدن در لمس توسط پزشک تشخیص داده می شود.
درجه 2: بدون زور زدن اتساع وریدی لمس می شود.
درجه 3: اتساع وریدی از روی پوست کیسه بیضه قابل مشاهده است که این شدیدترین نوع بیماری است.
در مواردی که پزشک در معاینه واریکوسل، بیضه ها را لمس نمی کند و فقط در سونوگرافی تشخیص داده می شود به نوع ساب کلینیکال معروف است که اهمیت بالینی ندارد.
سونوگرافی واریکوسل
از سونوگرافی می توان برای کمک به تشخیص واریکوسل استفاده کرد؛ خصوصاً در افراد چاق که معاینه آنها مشکل است.
سونوگرافی اندازه بیضه ها را مشخص می کند و قطر وریدها قابل اندازه گیری است.
وقتی در هنگام زور زدن قطر ورید بیشتر از 3 میلی متر باشد واریکوسل اهمیت دار است.
سونوگرافی داپلر رنگی می تواند برای تشخیص عود واریکسل پس از عمل جراحی کمک کند؛ در این موارد برگشت جریان خون وریدی به سمت بیضه را داریم.
باز هم تأکید می شود که اساس تشخیص واریکسل براساس معاینه بالینی پزشک مجرب می باشد.
استاد علی حاجب، جراح و متخصص کلیه، مجاری ادراری و آلت تناسلی مردان، یکی از زبده ترین پزشکان در زمینه تشخیص و درمان واریکوسل می باشند.
جهت دریافت مشاوره با کلینیک الهام تماس بگیرید.
پیشگیری از واریکوسل
آیا واریکوسل قابل پیشگیری است؟
متاسفانه خیر. تا کنون هیچ روشی برای پیشگیری واریکوسل ابداع نشده است.
در چه کسانی واریکوسل بایستی درمان شود؟
این نکته بستگی به عوامل گوناگونی دارد که در اینجا ذکر می کنیم. اگر بیمار مجرد باشد و در آزمایش اسپرم اختلال وجود داشته باشد یا حجم بیضه کاهش یافته باشد بایستی درمان انجام گیرد.
در افراد متأهل که ناباروری دارند و آزمایش اسپرم کاهش تعداد و عملکرد اسپرم ها را نشان می دهد باید درمان صورت گیرد.
در نوجوانان تصمیم به درمان واریکسل ظرافت خاصی دارد زیرا در این افراد انجام آزمایش منی به جهت مسائل اجتماعی و روانی مشکل است.
از طرف دیگر در این گروه سنی(نوجوانان) با افزایش سن فاکتورهای مربوط به اسپرم افزایش می یابد؛ لذا آزمایش اسپرم اختلال دار ممکن است ناشی از بیماری واریکوسل نباشد.
در این افراد سایز بیضه مهم است. اگر کوچکی دو طرفه و یا اینکه در بیضه دارای واریکوسل حجم بیضه 20% کمتر از طرف مقابل باشد معیار مهم انجام درمان می باشد.
درمان واریکوسل
واریکوسل بیماری خوش خیم است ولی درمان دارویی ندارد.
روشهای درمانی شامل جراحی یا روش فرستادن لخته (آمبولیزیشن) از طریق سوراخ پوستی و وارد شدن به سیستم وریدی می باشد.
جراحی واریکسل
جراحی واریکوسل توسط متخصص ارولوژی صورت می گیرد و اساس روشهای جراحی، بستن وریدهای گشاد شده بیضه می باشد.
عوارض جراحی واریکوسل
- تجمع مایع در اطراف بیضه که هیدروسل نامیده می شود و گاهی باید مجددا جراحی شود.
- آتروفی و کوچک شدن بیضه که به علت آسیب به شریان بیضه رخ می دهد.
- بازگشت واریکوسل
در صورتی که پزشک در انجام جراحی حاذق باشد، احتمال به وجود آمدن حالت های فوق بسیار اندک است.
استاد علی حاجب، یکی از جراحان برتر در زمینه درمان واریکوسل می باشند.
جهت ارتباط به استاد علی حاجب با کلینیک چند درمانی الهام در شهرک غرب تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
