کلیه اکتوپیک یا کلیه نابجا چیست و درمان آن
اکثر انسان ها با دو کلیه متولد می شوند. گاهی اوقات برخی عوامل روی رشد و شکل گیری کلیه های جنین تاثیر می گذارند. کلیه اکتوپیک، کلیه ای است که در جای مناسب خود رشد نمی کند. اطلاعاتی که در این مقاله آمده به فرد کمک می کنند در صورت مشاهده کلیه اکتوپیک با اورولوژیست مشورت کند.
کلیه اکتوپیک (یا رنال اکتوپیا)، کلیه ای است که در جایگاه معمول خود قرار نمی گیرد.
از هر ۹۰۰ تولد، یک نوزاد دچار کلیه اکتوپیک است. میزان تشخیص این مشکل ۱ به ۱۰ بوده که آن هم حین درمان سایر بیماری ها تشخیص داده می شود.
کلیه های اکتوپیک در هر بخش از مسیری که برای رسیدن به نقطه درست خود در بالای شکم طی می کنند قرار می گیرند.
ممکن است یکی از کلیه ها از روی دیگری عبور کرده و بنابراین هر دو کلیه در یک سمت بدن قرار می گیرند.
در این صورت هر دو کلیه که در یک طرف قرار دارند، اغلب با هم رشد کرده و یکی می شوند.
رنال اکتوپیای ساده : به کلیه ای می گویند که در سمت راست قرار گرفته اما شکل قرار گیری اش طبیعی نیست.
رنال اکتوپیای crossed : به کلیه ای می گویند که در طرف دیگر بدن قرار گرفته است. در این صورت هر دوی کلیه ها در یک طرف بدن قرار می گیرند.
این کلیه ها ممکن است به هم متصل بوده و یا نبوده باشند. رنال اکتوپیا اغلب مرتبط با نقصی مادرزادی در سایر اندام های بدن است.
در شرایط نرمال چه اتفاقی می افتد
دستگاه ادراری، سیستم تخلیه ادرار در بدن بوده که شامل دو کلیه، دو میزنای، یک مثانه و یک میزراه است.
کلیه های سالم، روز و شب کار می کنند تا خون تصفیه شود. این اندام لوبیایی شکل در میانه کمر و درست زیر دنده ها قرار دارد.
در هر طرف از ستون فقرات یک کلیه قرار دارد. کلیه ها، اصلی ترین فیلتر بدن هستند. آن ها روزانه ۱۴۲ لیتر خون را تمیز می کنند.
کلیه ها هر روز بین یک تا دو لیتر ادرار تشکیل داده و از بدن بیرون می رانند.
ادرار از کلیه ها به مثانه و از میزراه به خارج از بدن هدایت می شود. کلیه به عنوان یک فیلتر، بسیاری از موارد را کنترل می کند تا بدن سالم بماند از جمله:
- تعادل مایعات
- متعادل سازی سطح الکترولیت ها (مثل سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، اسید)
- حذف مواد زاید از بدن به شکل ادرار
- تنظیم فشار خون و تعداد سلول های قرمز خون
وقتی کلیه ها آسیب می بینند، به خوبی کار نمی کنند. در اکثر موارد، برخی آسیب ها مشکلات زیادی ایجاد نمی کنند. اما آسیب های اصلی و مهم نیازمند درمان های بیشتر مثل دیالیز هستند.
همانطور که جنین در رحم مادر رشد می کند، ابتدا کلیه ها در بخش پایینی شکم شکل می گیرند. سپس بالاتر رفته و به موقعیت طبیعی خود در هر دو طرف بدن می رسند.
بیشتر بخوانید : عفونت مجاری ادراری
علایم کلیه اکتوپیک چیست
شایع ترین علایم مربوط به کلیه اکتوپیک این ها هستند:
- عفونت مجاری ادراری
- دل درد
- توده شکمی
کلیه ای که در محل درست قرار نگیرد ممکن است هنوز هم به درستی کار کند. اما به علت تغییر ایجاد شده، احتمالا مشکلاتی در زمان تخلیه ادرار به وجود بیاید.
از هر دو کلیه اکتوپیک، یکی مسدود است. در طول زمان، این انسدادها منجر به مشکلاتی جدی خواهند شد نظیر:
کلیه اکتوپیک با مشکل رفلاکس وسیکورترال (VUR) مرتبط است. VUR بیماری ای است که در آن ادرار از مثانه و میزراه به کلیه ها برمی گردد.
در طول زمان، مشکل رفلاکس وسیکورترال منجر به عفونت می شود. عفونت هم به کلیه ها آسیبی می زند که جبران پذیر نیست.
کلیه ای که اکتوپیکی نیست هم ممکن است مشکلاتی مثل انسداد یا رفلاکس وسیکورترال پیدا کند.
بیشتر بدانید : درمان آبسه کلیوی یا کلیه
تشخیص کلیه اکتوپیک
از هر ۱۰ مورد کلیه اکتوپیک، فقط یک مورد تشخیص داده می شود. اغلب، پزشکان حین درمان سایر بیماری ها به وجود کلیه اکتوپیک پی می برند.
همچنین پزشک به دنبال مشاهده علایمی که بالاتر ذکر شد، متوجه کلیه اکتوپیک خواهد شد. این تصویربرداری ها به پزشک کمک می کنند کلیه اکتوپیک را تشخیص دهد:
- سونوگرافی
- پیلوگرام درون وریدی (IVP)
- سیستورتروگرام دفع ادرار (VCUG)
- اسکن رادیونوکلید
- ام.آر.آی
- پزشک احتمالا آزمایش خون هم تجویز کند تا نحوه کار کردن کلیه ها را ببیند.
درمان کلیه اکتوپیک
کلیه اکتوپیک در صورتی که انسداد یا برگشت ادرار وجود داشته باشد، به درمان نیاز پیدا خواهد کرد. اگر کلیه آسیب بدی ندیده باشد، عمل جراحی انسداد را رفع کرده یا بازگشت ادرار را درمان می کند.
اما اگر کلیه به شدت آسیب دیده و به درستی کار نمی کند، باید برداشته شود.
بعد از درمان . بعد از برداشتن کلیه، در صورت سالم و طبیعی بودن کلیه دیگر، فرد زندگی نرمالی خواهد داشت.
معمولا انسان ها با دو کلیه متولد می شوند، ولی بعضی اوقات برخی از عوامل روی رشد و شکل گیری کلیه های جنین تاثیر می گذارند. کلیه اکتوپیک کلیه ای است که در جای خود قرار نمی گیرد و باعث ایجاد مشکلات گوارشی می شود. برای درمان کلیه اکتوپیک به کلینیک تخصصی اورولوژی الهام مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
