9 راه برای جلوگیری از سنگ کلیه

11 اردیبهشت 1399

بدون دیدگاه

سنگ های کلیه رسوبات معدنی سخت هستند که در کلیه ها شکل می گیرند وهنگام عبور از مجاری ادراری باعث احساس درد شدید می شوند. برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه راه های مختلفی وجود دارد که در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.

تا 12 درصد آمریکایی ها از سنگ کلیه رنج می برند.

در صورتی که سنگ کلیه داشته باشید احتمال داشتن سنگی دیگر در 10 سال آینده تا 50 درصد بیشتر خواهد بود.

برای جلوگیری از سنگ کلیه به ویژه در صورتی که سابقه خانوادگی این بیماری را داشته باشید هیچ راه مطمئنی وجود نخواهد داشت.

ترکیبی از تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی و همچنین برخی از داروها می تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه کمک کند.

جلوگیری از سنگ کلیه به صورت طبیعی

ایجاد اصلاحات کوچک در رژیم و برنامه غذایی فعلی می تواند به جلوگیری از سنگ کلیه کمک کند.

1. هیدراته ماندن

نوشیدن آب بیشتر بهترین روش برای جلوگیری از سنگ کلیه است.

میزان ادرار در صورت ننوشیدن آب کافی کم خواهد بود و این امر به معنای غلیظ تر بودن ادرار است و احتمالاً توانایی حل کردن نمک های ادرار که باعث تشکیل سنگ می شوند را کاهش خواهد داد.

لیموناد و آب پرتقال حاوی سیترات بوده و گزینه های خوبی برای جلوگیری از تشکیل سنگ هستند.

سعی کنید روزانه حدود هشت لیوان یا به اندازه ای مایعات بنوشید تا روزانه دو لیتر ادرار را دفع کنید.

اگر زیاد ورزش یا عرق می کنید یا سابقه سنگ سیستینی دارید نیز به مصرف مایعات اضافی احتیاج خواهید داشت.

با نگاه کردن به رنگ ادرار می توانید هیدراته بودن بدن را تشخیص دهید. ادرار باید زرد روشن یا کمرنگ باشد و در صورت تیره بودن لازم است مایعات بیشتری بنوشید.

2. مصرف غذاهای غنی از کلسیم

سنگ اگزالات کلسیم از متداول ترین انواع سنگ های کلیه است و بسیاری از افراد را به این باور می اندازد که باید از خوردن کلسیم خودداری کنند اما برعکس آن درست است.

مصرف غذاهای غنی از کلسیم برای جلوگیری از سنگ کلیه

رژیم های کم کلسیم می توانند خطر سنگ کلیه و پوکی استخوان را افزایش دهند.

با این حال احتمال دارد مکمل های کلسیم خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند اما مصرف آن ها با یک وعده غذایی می تواند به کاهش این خطر کمک کند.

شیر، پنیر و ماست کم چرب همگی گزینه های غذایی مناسب غنی از کلسیم هستند.

3. مصرف سدیم کمتر

رژیم غذایی با نمک بالا خطر ابتلا به سنگ کلیه کلسیمی را افزایش می دهد.

بر اساس گفته بنیاد مراقبت ارولوژی، نمک زیاد در ادرار مانع از جذب مجدد کلسیم از ادرار به خون شده و این امر باعث بالا رفتن کلسیم ادرار و در نتیجه منجر به سنگ کلیه می شود.

خوردن نمک کمتر به پایین نگه داشتن سطح کلسیم ادرار کمک می کند. هرچه کلسیم ادرار کمتر باشد خطر ابتلا به سنگ کلیه نیز کمتر خواهد بود.

برای کاهش مصرف سدیم برچسب های مواد غذایی را با دقت بخوانید.

غذاهای با سدیم زیاد شامل موارد زیر هستند:

غذاهای فرآوری شده مانند چیپس و کراکر
کنسروهای سوپ
کنسروهای سبزیجات
کالباس
چاشنی ها
غذاهای حاوی مونو سدیم گلوتامات
غذاهای حاوی نیترات سدیم
غذاهای حاوی بی کربنات سدیم (جوش شیرین)

برای طعم دادن غذاها بدون استفاده از نمک، گیاهان تازه یا مخلوطی از چاشنی های گیاهی بدون نمک را امتحان کنید.

4. مصرف کمتر غذاهای غنی از اگزالات

برخی سنگ های کلیه از اگزالات ساخته شده اند که یک ترکیب طبیعی است که در غذاها یافت شده و در ادرار به کلسیم چسبیده و سنگ های کلیه را تشکیل می دهد.

محدود کردن غذاهای سرشار از اگزالات می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک کند.

غذاهای سرشار از اگزالات عبارتند از:

اسفناج
شکلات
سیب زمینی های شیرین
قهوه
چغندر
بادام زمینی
ریواس
محصولات سویا
سبوس گندم

اگزالات و کلسیم قبل از رسیدن به کلیه ها در دستگاه گوارش به یکدیگر می چسبند بنابراین مصرف همزمان غذای پر اگزالات و غذاهای غنی از کلسیم تشکیل سنگ ها را دشوارتر خواهد کرد.

5. مصرف کمتر پروتئین حیوانی

غذاهای غنی از پروتئین حیوانی اسیدی بوده و می توانند اسید ادرار را افزایش دهند.

اسید بالای ادرار باعث ایجاد اسید اوریک و سنگ کلیه اگزالات کلسیم می شود.

مواردی که باید سعی کنید محدود و یا از مصرف آن ها خودداری کنید عبارتند از:

گوشت گاو
مرغ
ماهی
گوشت خوک

6. خودداری از مصرف مکمل های ویتامین C

مکمل ویتامین C (اسید اسکوربیک) بخصوص در آقایان باعث ایجاد سنگ کلیه می شود.

بر اساس مطالعه ای در سال 2013، خطر ایجاد سنگ کلیه در مردانی که مقدار زیادی مکمل ویتامین C مصرف کرده بودند دو برابر بوده است.

محققان اعتقادی به خطر مشابه برای ویتامین C موجود در مواد غذایی ندارند.

7. به دنبال داروهای گیاهی باشید

چانکا پیدرا که تحت عنوان سنگ شکن نیز شناخته می شود یک داروی گیاهی پرطرفدار برای سنگ کلیه است.

تصور می شود این گیاه از تشکیل سنگ های اگزالات کلسیم جلوگیری کرده و همچنین باور بر این است که اندازه سنگ های موجود را کاهش می دهد.

در استفاده از داروهای گیاهی احتیاط کنید.

این داروها برای پیشگیری یا درمان سنگ کلیه به خوبی تنظیم نشده و درباره آن ها تحقیق مناسبی صورت نگرفته است.

چگونگی جلوگیری از سنگ کلیه با دارو

در برخی موارد تنها تغییر در انتخاب رژیم های غذایی برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کافی نخواهد بود.

در صورت داشتن سنگ های مکرر درباره نقش داروها در برنامه پیشگیری با پزشک خود صحبت کنید.

8. درباره داروهایی که در حال حاضر مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید

مصرف برخی داروهای تجویزی یا بدون نسخه می تواند منجر به سنگ کلیه شود.

برخی از این داروها عبارتند از:

مواد ضد احتقان
دیورتیک ها
مهارکننده های پروتئاز
ضد تشنج
استروئیدها
داروهای شیمی درمانی
داروهای افزایش دهنده اسید اوریک

هرچه بیشتر این داروها را مصرف کنید احتمال ابتلا به سنگ کلیه بیشتر خواهد بود.

در صورت مصرف هر یک از این داروها درباره سایر گزینه های دارویی با پزشک مشورت کنید.

نباید مصرف داروهای تجویز شده را بدون تایید پزشک متوقف کرد.

9. درباره داروهای پیشگیری با پزشک صحبت کنید

اگر مستعد ابتلا به انواع خاص سنگ کلیه هستید داروهایی خاص می توانند به کنترل میزان مواد موجود در ادرار کمک کنند.

نوع داروی تجویزی معمولاً به نوع سنگ هایی که دارید بستگی دارد.

بعنوان مثلا:

در صورت داشتن سنگ های کلسیمی دیورتیک تیازیدی یا فسفات می تواند مفید باشد.
در صورت داشتن سنگ های اسید اوریک آلوپورینول (زیلوپریم) می تواند به کاهش اسید اوریک موجود در خون یا ادرار کمک کند.
در صورت داشتن سنگ های استروویتی احتمال دارد برای کمک به کاهش میزان باکتری های موجود در ادرار در طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها استفاده شود.
در صورت داشتن سنگ های سیستینی کاپوتن (کاپتوپریل) می تواند به کاهش سطح سیستین ادرار کمک کند.

نتیجه نهایی

سنگ کلیه رایج است و هیچ تضمینی برای اثربخشی روش های پیشگیری وجود ندارد اما احتمال دارد این روش ها خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهند.

بهترین شرط برای جلوگیری از سنگ کلیه هیدراته ماندن و ایجاد تغییراتی در رژیم های غذایی است.

اگر شرایطی مانند بیماری التهابی روده، عفونت مداوم مجاری ادراری یا چاقی دارید که احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهند درباره راه های مدیریت این بیماری ها برای کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه با پزشک صحبت کنید.

اگر قبلاً سنگ کلیه دفع کرده اید از پزشک بخواهید آن را آزمایش کند. زمانی که بدانید چه نوع سنگی دارید می توانید برای جلوگیری از تشکیل سنگ های جدید اقداماتی هدفمند انجام دهید.