بوی بد ادرار : نشانه ها، تشخیص و درمان
ادرار اغلب اندکی بوی آمونیاک می دهد، مخصوصا ادرار اول صبح یا زمانی که بدن فرد کم آب شده باشد. ادرار بدبو نشانه ای از وجود عفونت هم هست. اگر بوی بد ادرار خود به خود رفع نشده، علائم بیشتری به آن اضافه شود باید با پزشک تماس بگیرید.
علل رایج ایجاد بوی بد ادرار
ادرار بد بو همیشه به دلیل بیماری نیست. کم آبی بدن، برخی ویتامین ها و داروها به ادرار بوی ناخوشایندی می دهند.
اما علل شایع عبارتند از:
ادرار غلیظ
وقتی ادرار به شدت غلیظ باشد، آمونیاک زیاد و آب کمی در خود دارد. همین امر سبب ایجاد بوی بد ادرار می شود. ادرار با کم آبی بدن بوی بد می گیرد. اگر فرد در طول روز به قدر کافی آب ننوشد، اولین ادرار او بعد از بیدار شدن از خواب با بوی بدی همراه است.
علائم کم آبی شدید این ها هستند:
- خشکی دهان
- بی حالی
- ضعف عضلات
- سردرد
- سرگیجه
اگر هر علائمی از کم آبی بدن بعد از نوشیدن آب از بین نرفت، باید به پزشک مراجعه کنید. احتمالا دچار عفونت کلیه شده باشید.
غذاها
متابولیت ها موادی هستند که در طول عمل هضم شکل می گیرند. با ترشح آنها در ادرار، ادر ار دچار بوی بد می شود. مثلا وقتی مارچوبه در زمان هضم شکسته می شود متابولیت ها ادرار را بدبو خواهند کرد.
داروها و مکمل ها
برخی داروها و مکمل هایی که منجر به تغییر در بوی ادرار می شوند عبارتند از:
- دوز بالای ویتامین b تیامین و کولین
- برخی آنتی بیوتیک ها مخصوصا سولفونامید ها
- برخی داروهای دیابت
- شیمی درمانی
بیماری ها
برخی بیماری هایی که منجر به ادرار بد بو می شوند به دوره درمانی کوتاه مدت نیازمندند در حالی که بعضی از بیماری ها به توجه بلند مدت تری احتیاج دارند.
عفونت دستگاه ادراری
عفونت دستگاه ادراری وقتی ایجاد می شود که باکتری های مضر در میزراه، مثانه یا کلیه ها تکثیر می شوند.
علائم به غیر از ادرار بد بو عبارتند از:
- درد حین ادرار
- نیاز مکرر و شدید به دفع ادرار
- مشکل در خالی کردن کامل مثانه
- ادراری تار و تیره
- خون در ادرار
- تب در صورت گسترش عفونت
- کمردرد، در صورت گسترش عفونت به کلیه ها
عفونت حاصل از باکتری های خاص، مخصوصا ائروکوکوس ادراری، با یا بدون سایر علائم، بوی بسیار بدی در ادرار به وجود می آورد. عفونت دستگاه ادراری با آنتی بیوتیک از بین می رود. اگر فرد درمان نشود، عفونت گسترش یافته و باید با پزشک مشورت کرد.
عفونت باکتریایی واژن
عفونت باکتریایی واژن، بوی بد و مشخصی مثل بوی ماهی به وجود می آورد که بعد از رابطه جنسی بدتر می شود.
سایر علائم عبارتند از:
- درد
- خارش
- درد و سوزش حین دفع ادرار
- ترشحات رقیق سفید یا خاکستری
بیشتر بخوانید : عفونت های مقاربتی ، انواع آن + تشخیص و درمان
دیابت
داروهای دیابت بوی ادرار را تغییر می دهند. همچنین خود این بیماری مخصوصا اگر سطح قند خون کنترل نشده باشد، روی ایجاد بو در ادر ار تاثیر می گذارد.
برخی افراد دیابتی بویی شیرین حس می کنند. این موضوع وقتی رخ می دهد که قند بسیار بالایی در ادرار باشد. سایر علائم دیابت عبارتند از:
- مراجعه مکرر به سرویس بهداشتی مخصوصا شب ها
- عطش بسیار
- خستگی
- کاهش وزن بی دلیل
- خارش ناحیه تناسلی
- درمان کُند زخم ها
- دوبینی
- فشار خون بالا
نارسایی اندام های بدن
وقتی اعضای درگیر در هضم غذا یا دفع ادرار در بدن به درستی کار نکنند روی بوی ادرار تاثیر می گذارند. طبق تحقیقی در سال ۲۰۱۲ برخی افراد دچار نارسایی کلیه دچار بوی بد بدن یا بوی بد ادرار می شوند.
تحقیقی دیگر در سال ۲۰۱۲ مشخص کرد بیماری های کبد روی بوی ادرار تاثیر می گذارند.
علائم نارسایی اندام خاصی از بدن بستگی به نوع آن اندام دارد. نارسایی کبد سبب زردی رنگ پوست یا چشم ها می شود در حالی که نارسایی کلیه درد حین ادرار را به دنبال دارد.
بیشتر بخوانید : نارسایی کلیه چیست؟ علائم ، تشخیص و درمان
آیا مارچوبه باعث ایجاد بوی بد ادرار می شود؟
برخی افراد به این نتیجه رسیده اند که مارچوبه به ادرار آنها بوی بد و غلیظی می دهد که از چند ساعت تا چند روز ادامه دارد. برخی دیگر قادر به تشخیص این بو نیستند. تحقیقی در سال ۲۰۱۶ پیشنهاد می کند که حدود ۶۰ درصد از افراد، یکی از چندین گونه ژنتیکی ای را دارند که توانایی آنها در بوییدن مارچوبه در ادرار را کاهش داده یا کاملا آن را از بین می برد.
آیا بارداری باعث بوی بد ادرار می شود؟
بعضی از زنان در دوران بارداری متوجه بوی بد ادرار خود می شوند. تغییرات متعدد هورمونی احتمالا باعث بروز ادرار بد بو یا حساسیت فرد به بوی ادرار خود خواهد شد. بعضی افراد بوی شدید ادرار را در دوران بارداری خود گزارش کردند در حالی که تحقیقات اندکی در این زمینه انجام شده است.
بارداری همراه با عفونت دستگاه ادراری ممکن است هیچ علائم قابل توجهی نداشته و فقط تغییر در بوی ادرار تنها هشدار خواهد بود.
درمان هر چه سریع ترِ عفونت دستگاه ادراری خطر بروز بیماری های جدی برای مادر و جنین را کاهش می دهد.
استراتژی هایی برای کاهش بوی ادرار
نکته های زیر کمک کننده هستند:
- از غذاهایی که باعث ایجاد بوی بد در ادرار می شوند اجتناب کنید مثل مارچوبه
- در صورتی که سطوح بالای تیامین یا کولین باعث ایجاد بو می شوند مکمل خود را تغییر دهید
- به قدر کافی آب بنوشید تا بدن هیدراته باقی بماند و کلیه ها و مجاری ادراری سالم باشند
- به محض حس دفع ادرار سریع به سرویس بهداشتی مراجعه کنید
- هر گونه بیماری مزمن را کنترل کنید. بیماری هایی همچون دیابت باید تحت نظر پزشک باشند.
همچنین داشتن سبک زندگی سالم و کاهش یا حذف مصرف الکل باعث محافظت از کبد و رها شدن از شر بوی بد ادرار می شود.
تشخیص علت بوی بد ادرار
پزشک درباره فاکتورهای سبک زندگی، تغییرات اخیر در زمینه سلامت و زمان شروع این بوی بد می پرسد. احتمالا کشت ادرار برای بررسی باکتری ها و سایر علائم عفونت انجام شود. وقتی رژیم غذایی علت اصلی بوی بد ادرار است، پزشک احتمالا مشکل را فقط بر پایه علائم تشخیص دهد.
در بعضی موارد، پزشک تصویربرداری از دستگاه ادرار یا کلیه ها را تجویز می کند. احتمالاً آزمایش خون هم برای بررسی سایر بیماری ها درخواست شود.
زمان مراجعه به پزشک
بوی بد ادرار اغلب خود به خود از بین می رود مخصوصا اگر بدن کم آب شده و یا ماده غذایی خاصی مصرف کرده باشید. فرد در صورتی که علت این بو را بداند، مثل مارچوبه، احتیاج به مراجعه به پزشک ندارد.
سایر علل، نیازمند درمان های پزشکی اند. در حالی که عفونت دستگاه ادراری بی ضرر است، اما می تواند پیشرفت کرده و مشکلات جدی تری از جمله عفونت کلیه ها را به وجود بیاورد.
با درمان زود هنگام، فرد طی چند روز احساس بهتری خواهد کرد. چون عفونت دستگاه ادراری در بعضی افراد هیچ علامتی ندارد باید در صورت تداوم بوی بد ادرار به پزشک مراجعه کنید.
این مسئله برای زنان باردار از اهمیت بسیاری برخوردار است. سایر مشکلات و بیماری هایی که باعث بروز این بوی بد می شوند به درمان مداوم نیاز دارند.
مثلا فرد دارای دیابت باید داروهای خود را عوض کرده یا تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کند.
اگر یک بیماری مزمن دارید و متوجه تغییرات بسیار در بوی ادرار شدید، باید با پزشک در تماس باشید. برای تشخیص علت بوی بد ادرار و درمان مشکلات سیستم ادراری به کلینیک اورولوژی الهام مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
