عفونت های مقاربتی ، انواع آن + تشخیص و درمان
عفونت های مقاربتی (STI) معمولاً بیماری های مقاربتی (STD) هم نامیده می شوند. این عفونت ها هنگام برقراری تماس جنسی با شخص مبتلا، انتقال می یابند.
بر اساس آمارهای CDC، بیش از بیست نوع STD/STI شناخته شده وجود دارد. به علاوه، هر سال بیش از 20 میلیون نفر به این بیماری ها مبتلا می شوند.
تقریباً نیمی از این افراد 15 تا 24 سال سن دارند. خوشبختانه، اغلب STDها قابل درمان هستند.
از کجا بفهمیم به این بیماری ها دچار شده ایم؟ بهترین درمان چیست؟ اطلاعات ارائه شده در اینجا به این سوالات پاسخ خواهد داد.
اندام های تناسلی مردان چگونه کار می کنند؟
دستگاه تناسلی مردانه برای انجام عملکردهای زیر ایجاد شده است:
- تولید، نگهداری و انتقال اسپرم (سلول تناسلی مردانه) و مایع حفاظتی (منی)
- تخلیه اسپرم درون مجاری تناسلی زنانه
- تولید و ترشح هورمون های جنسی مردانه
آناتومی تناسلی مردان شامل ساختارهای بیرونی است که عبارتند از:
- آلت تناسلی
- کیسه بیضه
- بیضه ها
همچنین، ساختارهای داخلی آناتومی تناسلی مردان عبارتند از:
- مجرای وابران
- مجاری انزالی
- پیشاب راه
- کیسه منی
- غده پروستات
- غدد پیازی-میزراهی (غده کاوپر)
اندام های تناسلی زنان چگونه عمل می کنند؟
دستگاه تناسلی زنانه چندین وظیفه مختلف را انجام می دهد. تخمدان ها، سلول های تخم زنانه را تولید می کنند که تخمک نامیده می شوند.
تخمک ها در ادامه به لوله فالوپ انتقال می یابند که در آنجا باروری توسط اسپرم رخ می دهد. تخمک بارورشده در ادامه به رحم انتقال می یابد.
پوشش دیواره داخلی رحم در واکنش به هورمون های طبیعی چرخه تناسلی، ضخیم تر می شود.
بعد از ورود تخمک بارور شده به داخل رحم، تخمک به دیواره ضخیم رحم چسبیده و به رشد ادامه می دهد.
اگر باروری رخ ندهد، پوشش داخلی رحم به شکل جریان قاعدگی تخلیه می شود. به علاوه، دستگاه تناسلی زنانه، هورمون های جنسی زنانه را برای حفظ چرخه تناسلی تولید می کند.
طی یائسگی، دستگاه تناسلی زنانه به تدریج تولید هورمون های زنانه ضروری برای عملکرد چرخه تناسلی را متوقف می کند.
در این مرحله، چرخه های قاعدگی، نامنظم شده و در نهایت متوقف می شوند. یک سال بعد از توقف چرخه های قاعدگی، یائسگی رخ داده است.
آناتومی تناسلی زنانه شامل ساختارهای بیرونی و داخلی است. ساختارهای تناسلی بیرونی زنانه (آلت تناسلی) دارای دو وظیفه هستند:
ایجاد امکان ورود اسپرم به بدن و حفاظت از اندام های تناسلی داخلی در برابر ارگانیسم های عفونی.
اصلی ترین ساختارهای بیرونی دستگاه تناسلی زنانه عبارتند از:
- لبه بزرگ واژن
- لبه کوچک واژن
- غدد بارتولین
- کلیتوریس
آناتومی تناسلی زنان شامل ساختارهای داخلی نیز است که عبارتند از:
- واژن
- رحم (زهدان)
- تخمدان ها
- لوله های فالوپ
علائم عفونت های مقاربتی
در اغلب موارد، هیچ علائمی وجود ندارد. احتمال تجربه علائم زیر توسط مردان وجود دارد:
- سوزش یا خارش آلت تناسلی
- خروج مایع از آلت تناسلی
- درد اطراف لگن
- زخم، برآمدگی یا تاول در آلت تناسلی، مقعد یا دهان
- سوزش و درد هنگام ادرار و مدفوع
- مراجعه مکرر به دستشویی
همچنین، احتمال مشاهده علائم زیر در زنان وجود دارد:
- سوزش یا خارش در واژن
- خروج مایع یا بو از واژن
- درد در ناحیه اطراف لگن
- خونریزی غیرعادی واژن
- درد عمیق هنگام برقراری رابطه
- زخم، برآمدگی یا تاول در واژن، مقعد یا دهان
- سوزش و درد هنگام ادرار یا مدفوع
- نیاز به مراجعه مکرر به دستشویی
چه چیزی باعث بیماری مقاربتی می شود؟
باکتری ها و ویروس هایی با رشد در مکان های گرم و مرطوب بدن باعث بیماری های مقاربتی می شوند. این موجودات هنگام برقراری رابطه جنسی از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابند.
عفونت ها قادر به انتقال از طریق آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد هستند. این عفونت ها جزئی یا بسیار دردناک بوده و گاهی حتی باعث مرگ می شوند.
عفونت های مقاربتی چگونه شیوع می یابند؟
این عفونت ها از طریق مایعات بدنی شیوع می یابند. در اغلب موارد، انتقال این عفونت ها هنگام برقراری رابطه جنسی از طریق واژن، مقعد یا دهان خواهد بود.
بعضی بیماری های مقاربتی از طریق خون آلوده به فرد دیگر منتقل می شوند. برای مثال، در میان افرادی که از سوزن های آلوده اشتراکی برای مصرف مواد مخدر استفاده می کنند.
همچنین، احتمال ابتلای نوزاد هنگام حاملگی، وضع حمل یا شیر دادن توسط مادر وجود دارد.
بیماری های مقاربتی از طریق ارتباط عادی منتقل نمی شوند. برای مثال، دست دادن، پوشیدن لباس دیگران یا استفاده از دستشویی مشترک باعث بیماری مقاربتی نمی شود.
چه کسی در خطر این بیماری ها قرار دارد؟
هر کسی می تواند به بیماری مقاربتی مبتلا شود. با این حال، نوجوانان و جوانان دارای بالاترین ریسک ابتلا هستند.
احتمال داشتن شرکای جنسی متعدد در این گروه ها بیشتر بوده و این افراد معمولاً اطلاعات کافی برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی ندارند.
کسانی که از سوزن های آلوده برای مصرف مواد استفاده می کنند هم در خطر این بیماری ها هستند.
تشخیص عفونت های مقاربتی
وجود بیماری مقاربتی نیازمند تشخیص توسط پزشک است. پزشک معمولاً سوالاتی در مورد سابقه جنسی فرد می پرسد.
بیمار باید با پزشک صادق باشد تا وی بتواند به بیمار کمک کند. همچنین، احتمال دارد پزشک از واژن یا آلت، نمونه مایع گرفته یا آزمایش خون انجام دهد تا وجود بیماری تایید شود.
آزمایشهای مختلفی برای تشخیص بیماری های مقاربتی باکتریایی یا ویروسی وجود دارد:
- آزمایش خون نشان می دهد که آیا شخص دچار بیماری منجر به آلودگی خون هست یا خیر؟
- برای بررسی باکتری های مربوط به عفونت مقاربتی از آزمایش نمونه ادرار استفاده می کنند.
- آزمایش نمونه مایعات بدنی وجود زخم های فعال را مشخص کرده و نوع عفونت را تعیین می کند.
شایع ترین انواع بیماری های مقاربتی کدام اند و چگونه درمان می شوند؟
- کلامیدیا
- سوزاک
- سیفلیس
- تبخال تناسلی
- سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS)
- هپاتیت ب (HBV)
- زگیل تناسلی
- تریکومونیازیس
کلامیدیا
کلامیدیا شایع ترین STI باکتریایی است. هر ساله تقریباً 4/1 میلیون مبتلای جدید تشخیص داده می شوند. این بیماری از طریق تماس جنسی محافظت نشده واژینال و مقعدی انتقال می یابد. گاهی مبتلایان هیچ علائمی ندارند.
مردان مبتلا به کلامیدیا هنگام ادرار دچار درد در آلت تناسلی شده یا خروج مایع از آلت را مشاهده می کنند.
زنان مبتلا دچار درد بین پریودها، درد هنگام ادرار و خروج مایع یا وجود درد خفیفی در بخش تحتانی شکم می شوند.
بعد از رابطه مقعدی، احتمال دارد شخص دچار خون ریزی یا درد مقعدی شود. بعد از تشخیص، درمان بیمار از طریق مصرف آنتی بیوتیک انجام می شود.
در صورت عدم درمان مناسب، احتمال دارد این بیماری باعث آسیب جدی به دستگاه تناسلی زنان شود.
کلامیدیا می تواند حاملگی را بسیار دشوار یا غیرممکن نماید.
سوزاک
سوزاک باعث عفونت در اندام تناسلی، مقعد و گلو می شود. جوانان 15 تا 24 ساله بالاترین نرخ ابتلا به این بیماری را دارند.
بیماری از طریق تماس جنسی محافظت نشده واژینال، مقعدی یا دهانی با شخص مبتلا انتقال می یابد.
گاهی این بیماری هیچ علائمی ندارد. در بعضی موارد، بیمار شاهد خروج مایع از آلت یا واژن یا درد هنگام ادرار خواهد بود.
سوزاک با استفاده از آنتی بیوتیک درمان می شود. در صورت عدم درمان، سوزاک می تواند باعث آسیب جدی به دستگاه تناسلی زنان شده و حاملگی را دشوار یا غیرممکن نماید.
در مردان، عدم درمان سوزاک می تواند منجر به تنگی پیشاب راه شود.
بیشتر بخوانید : سوزاک یا گاناریا چیست ، علائم تشخیص و درمان
سیفیلیس
سیفیلیس یک عفونت باکتریایی بسیار خطرناک ناشی از تماس جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی است که احتمال دارد منجر به مرگ شود.
در صورت تماس بین زخم های ناشی از سیفیلیس با پوست شخص سالم، آن شخص مبتلا خواهد شد. زخم ها روی آلت تناسلی، واژن، مقعد، درون مقعد یا روی لب ها و دهان دیده می شوند.
سیفیلیس همچنین می تواند از مادر مبتلا به نوزاد در جنین انتقال یابد. معمولاً اولین نشانه، زخم باز بدون درد است.
زخم ها می توانند روی اندام تناسلی یا کف دست ها و پاشنه پاها ایجاد شوند. مرحله بعدی، جوش هایی است که شبیه دانه های زبر با رنگ قرمز یا قهوه ای مایل به قرمز هستند.
درمان با پنی سیلین یکی از درمان های موفق برای این بیماری است. اگر سیفلیس درمان نشود می تواند سال ها در بدن باقی بماند.
سیفیلیس قادر به ایجاد مشکلات جدی مثل فلج بدنی، اختلالات روانی، آسیب به اندام ها و حتی مرگ است.
بیشتر بخوانید : سیفیلیس چیست
تبخال تناسلی
این عفونت بسیار شایع است. یک نفر از هر شش نفر (14 تا 49 ساله) دچار تبخال تناسلی است.
بسیاری از مردم نمی دانند که به این بیماری مبتلا هستند. این عفونت توسط دو ویروس هرپس سیمپلکس نوع اول (HSV-1) و هرپس سیمپلکس نوع دوم (HSV-2) ایجاد می شود.
هرپس سیمپلکس نوع اول (HSV-1) معمولاً از طریق تماس غیرجنسی منتقل می شود ولی احتمال انتقال از طریق تماس جنسی دهانی هم وجود دارد. این ویروس معمولاً باعث زخم روی لب ها می شود.
هرپس سیمپلکس نوع دوم (HSV-2) هنگام تماس بین مایع عفونی و بدن شریک جنسی طی رابطه جنسی انتقال می یابد.
احتمال عدم تشخیص تاول های تناسلی ناشی از هرپس سیمپلکس نوع دوم (HSV-2) وجود دارد.
با این حال، احتمال دارد تاول ها ایجاد و پاره شده و بنابراین منجر به درد شوند. بهبود محل تاول ها گاهی چندین هفته طول می کشد.
هیچ درمان مشخصی برای HSV وجود ندارد، ولی علائم با استفاده از داروهای ضد ویروسی درمان می شوند.
بیشتر بخوانید : تبخال تناسلی چیست و درمان آن چگونه است؟
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS)
ایدز ناشی از عفونت ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) است. ایدز قابل درمان نیست و می تواند باعث مرگ شود. این بیماری به سیستم ایمنی بدن حمله می کند.
تنها خون، منی، مایع قبل از انزال، مایعات مقعدی، مایعات واژینال و شیر مادر حاوی ویروس هستند. سوزن های آلوده یا دیگر ابزارهای تیز هم قادر به انتقال ایدز هستند.
احتمال دارد مادر مبتلا هنگام حاملگی، وضع حمل یا شیر دادن، ویروس را به نوزاد منتقل کند.
بعضی افراد در صورت ابتلا هیچ علائمی نخواهند داشت. دیگر افراد دچار علائم سرماخوردگی شدید و طولانی مدت می شوند.
ویروس می تواند سال ها به صورت مخفی در بدن باقی بماند. اگر فکر می کنید با شخص مبتلا ارتباط داشته اید باید حتماً آزمایش بدهید.
داروهای ضد ویروسی HIV وجود دارند که باعث بهبود زندگی و سلامت فرد مبتلا می شوند.
هپاتیت ب (HBV)
این بیماری مقاربتی یک ویروس قوی است که به کبد حمله می کند. واکسن های موثر ساخته شده در دهه 1990 باعث جلوگیری از این عفونت می شوند.
هر سال تعداد موارد این بیماری کمتر می شود. ویروس این بیماری از طریق خون، منی و مایعات بدن هنگام تماس جنسی منتقل می شود. بسیاری از نوزادان مبتلا توسط مادر مبتلا آلوده شده اند.
ارائه کمک پزشکی به بیماران مبتلا به هپاتیت ب بلند مدت، ضروری است ولی اغلب افراد هیچ علائم مشخصی ندارند.
در صورت وجود نشانه های بیماری، این علائم شامل تب، سردرد، درد ماهیچه ها، خستگی، اشتهای اندک، استفراغ و اسهال خواهد بود.
از آنجا که HBV به سلول های کبد حمله می کند، موجب سیروز کبدی، سرطان کبد، نارسایی کبد و احتمالاً مرگ می شود.
ادرار تیره، درد شکمی و زرد شدن پوست یا چشم ها نشانه های آسیب کبدی هستند. هیچ درمان مشخصی برای هپاتیت ب وجود ندارد.
با این حال، داروهای تجویزی برای درمان عفونت مزمن به بهبود حال بیمار کمک می کنند. واکسن بهترین شیوه حفاظت در برابر این بیماری است. هپاتیت ب (B) حاد هیچ درمانی ندارد.
هپاتیت بی مزمن با استفاده از داروهای ضد ویروسی، درمان با اینترفرون یا پیوند کلیه درمان می شود. واکسن بهترین گزینه برای جلوگیری از این بیماری است.
بیشتر بخوانید : هر آنچه لازم است در مورد هپاتیت ب (B) بدانید
زگیل تناسلی
این زگیل ها ناشی از ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) هستند. ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) شایع ترین عفونت مقاربتی ویروسی در ایالات متحده است.
این ویروس از طریق تماس جنسی واژینال یا مقعدی منتقل می شود. حتی زمانی که فرد مبتلا هیچ علائمی ندارد هم قادر به آلوده کردن دیگران خواهد بود.
زگیل هایی که به وجود می آیند، برآمدگی های بدون درد، گوشتی و شبیه به گل کلم هستند.
این زگیل ها روی آلت تناسلی یا درون و در اطراف ورودی واژن یا مقعد ایجاد می شوند. HPV می تواند در نهایت منجر به سرطان دهانه رحم شود.
خوشبختانه، واکسن موثری برای جلوگیری از HPV و زگیل تناسلی وجود دارد. این واکسن به کودکان 11 یا 12 ساله و افراد 20 تا 26 ساله تزریق می شود.
هیچ درمان مشخصی برای زگیل تناسلی وجود ندارد. با این حال، این زگیل ها با پمادهای موضعی درمان خواهند شد.
گاهی این زگیل ها را می توان با روش های جراحی جزئی برداشت (برای مثال کوتراسیون از طریق منجمد کردن یا سوزاندن زگیل، مواد شیمیایی یا لیزر). واکسن بهترین گزینه برای جلوگیری از زگیل تناسلی است.
بیشتر بخوانید : درمان زگیل تناسلی
تریکومونیازیس
این بیماری مقاربتی ناشی از یک انگل است. این انگل هنگام تماس جنسی از طریق آلت تناسلی یا واژن منتقل می شود.
این بیماری معمولاً زنان جوان و دارای فعالیت جنسی را درگیر می کند. مشخص شده است که مردانی که ختنه نشده اند بیشتر این عفونت را منتقل می کنند.
تنها حدود 30 درصد مبتلایان به این بیماری دچار علائم می شوند. مردان مبتلا به این بیماری مقاربتی دچار خارش یا حساسیت داخل آلت می شوند.
احتمال دارد این مردان، خروج مایع یا حس سوزش را بعد از ادرار یا انزال تجربه کنند. احتمال وجود خارش، سوزش، قرمزی یا درد و ناراحتی هنگام ادرار در زنان وجود دارد. همچنین، احتمال دارد زنان خروج مایعی غیرعادی با بوی بد را مشاهده کنند.
ابتلا به تریکومونیازیس باعث می شود برقراری رابطه جنسی، حس بدی به بیمار بدهد.
در صورت عدم درمان، این عفونت قادر است تا ماه ها یا حتی سال ها در بدن باقی بماند. احتمال دارد نوزادان زنان مبتلا دارای وزن کم باشند. تریکومونیازیس را می توان به راحتی با آنتی بیوتیک درمان کرد.
بعد از درمان بیماری های مقاربتی
اغلب بیماری های مقاربتی بعد از درمان، بهبود می یابند. بعضی بیماری ها نیازمند مدیریت طولانی مدت با داروهای ضد ویروسی هستند.
بیماری های مقاربتی می توانند با انجام رفتار جنسی پرخطر بازگردند. بعضی افراد از طریق آزمایش منظم اطمینان حاصل می کنند که دچار عفونت مقاربتی نیستند.
امکان جلوگیری از عفونت های مقاربتی و محدود کردن احتمال ابتلا وجود دارد.
بیشتر بخوانید : سریع ترین راه از بین بردن زگیل تناسلی
چگونه می توان از بیماری های مقاربتی جلوگیری کرد؟
تنها روش اجتناب از بیماری مقاربتی نداشتن تماس جنسی با فرد مبتلا است. دیگر روش های محافظت شامل موارد زیر هستند:
- استفاده درست و همیشگی از کاندوم هنگام تماس جنسی
- داشتن رابطه جنسی تنها با یک شریک بلند مدت که هیچ عفونتی ندارد
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی
- استفاده از سوزن های تمیز در صورت تزریق مواد مخدر
استفاده از کاندوم های لاتکس بهترین روش برای حفاظت از خود و شریک جنسی است. با این حال، کاندوم ها همواره از همه مشکلات جلوگیری نمی کنند.
حتی هنگام استفاده از واکسن هم احتمال ابتلا به عفونت ها وجود دارد. قبل از تماس جنسی با شریک جنسی جدید، در مورد عفونت های مقاربتی با وی صحبت کنید.
از این طریق می توانید ریسک های قابل پذیرش در زندگی جنسی خود را آگاهانه انتخاب کنید. تنها روش جلوگیری واقعی از بیماری های مقاربتی، نداشتن رابطه جنسی است.
اگر شما یا کسی که می شناسید دارای علائمی مثل خروج مایع غیرعادی، سوزش هنگام ادرار یا زخم در ناحیه تناسلی است، لطفا با پزشک مشورت کنید.
پزشک می تواند بیماری مقاربتی را درمان کرده و به بهبود بیمار کمک کند.
آیا بیماری های مقاربتی باعث دیگر مشکلات پزشکی در زنان می شوند؟
بعضی بیماری های مقاربتی قادر به ورود به رحم و لوله های فالوپ زنان هستند. همچنین، گاهی این بیماری ها باعث التهاب لگن خاصره می شوند.
همچنین، احتمال دارد این عفونت ها منجر به ناباروری و حاملگی خارج رحمی (منجر به مرگ نوزاد و احتمالاً مادر) شوند.
احتمال دارد مادر عفونت های مقاربتی را به نوزاد منتقل کند. همچنین، روابطی بین عفونت های مقاربتی و سرطان وجود دارد.
بیشتر بخوانید : بیماری های مقاربتی را بیشتر بشناسید
اگر حامله باشم چه اتفاقی می افتد؟
مادران باردار باید تحت درمان قرار گیرند تا مشکلی برای نوزاد پیش نیاید. زنان بارداری که دچار علائم بیماری مقاربتی می شوند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند. بیماری های مقاربتی حین حاملگی باید به سرعت بررسی و درمان شوند.
آیا با بوسه دهانی احتمال ابتلا به عفونت مقاربتی وجود دارد؟
بوسه دهانی یک فعالیت کم خطر برای شیوع عفونت های مقاربتی، خصوصاً HIV است.
با این حال، بوسه دهانی به مدت طولانی گاهی به پوست اطراف دهان و لب ها صدمه می زند. این امر باعث مشود HIV از فرد آلوده به شریک جنسی منتقل شود.
به دلیل این ریسک، CDC توصیه می کند که هنگام رابطه با شریک مبتلا باید نهایت احتیاط را به خرج داد.
آیا باید آزمایش عفونت مقاربتی بدهم؟
اگر شخص دارای شرکای جنسی متعدد بوده یا تماس جنسی بدون حفاظت برقرار کرده است باید با پزشک مشورت کند.
بدون توجه به اینکه شخص دچار علائم این بیماری ها هست یا خیر، پزشک قادر به کمک به شخص خواهد بود.
آزمایش عفونت مقاربتی بسیار ساده و آسان است. بهتر است آزمایش بدهید و درمان شوید تا دچار مشکلات پزشکی شده و دیگران را آلوده کنید.
معمولاً آزمایش های HIV، HBV و سیفلیس توصیه می شوند. اگر شخصی دارای تماس جنسی بدون حفاظت با شرکای متعدد باشد، کشت ویروسی با مدت زمان مشخص انجام خواهد شد.
عفونت های مقاربتی، جزو بیماری هایی است که باید روند درمان آن را مدیریت کنید تا به نتیجه مطلوبی برسید. روند درمان باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود؛ در نتیجه برای تشخیص و درمان عفونت های مقاربتی به کلینیک تخصصی اورولوژی الهام مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
