پیچ خوردگی مچ پا – کلینیک ارتوپدی
.
پیچ خوردگی مچ پا زمانی اتفاق می افتد که رباط های محکمی که مچ پا را حمایت می کنند، بیش از حد کشیده و پاره شوند.
پیچ خوردگی مچ پا یک آسیب شایع است که در تمام سنین رخ می دهد.
این مشکل بسته به میزان آسیب وارده به رباط ها، می تواند در محدوده خفیف تا شدید رخ دهد.
اغلب پیچ خوردگی ها، آسیب های خفیفی هستند که با درمان های خانگی مثل استراحت و استفاده از یخ خوب می شوند.
اگرچه، اگر مچ پا آنقدر متورم و دردناک شده باشد که فرد نتواند راه برود – یا اگر فرد در انتقال وزن روی مچ پا دچار مشکل شده باشد، باید به پزشک مراجعه کند.
بدون درمان و توان بخشی مناسب، یک پیچ خوردگی شدید می تواند مچ پا را ضعیف کند – احتمال اینکه فرد دچار آسیب دیدی مجدد شود را افزایش دهد.
پیچ خوردگی مکرر مچ پا می تواند منجر به مشکلات طولانی مدت مثل درد مزمن مچ پا، آرتروز و ناپایداری شود.
تعریف پیچ خوردگی
رباط ها، بافت های رشته ای محکمی هستند که استخوان ها را به یکدیگر متصل می کنند. رباط های مچ پا به نگه داشتن استخوان ها در جایگاه مناسب و تثبیت مفصل کمک می کنند.
اغلب پیچ خوردگی های مچ پا در رباط های جانبی واقع در قسمت خارجی مچ پا رخ می دهند.
پیچ خوردگی ها از پارگی های کوچک در رشته هایی که رباط را می سازند تا پارگی های کامل در سرتاسر بافت متفاوت هستند.
اگر پارگی کامل رباط اتفاق بیفتد، ممکن است مچ پا پس از گذشت مرحله اول آسیب، ناپایدار شود.
در طول زمان، این ناپایداری می تواند منجر به آسیب به استخوان ها و غضروف مفصل مچ پا شود.
یک نیروی چرخشی وارد شده به نیمه تحتانی ساق یا پا می تواند منجر به پیچ خوردگی شود. اغلب رباط های جانبی روی قسمت خارجی مچ آسیب می بینند.
دلایل
پا ممکن است طی فعالیت های مختلفی مانند موارد زیر پیچ بخورد:
- راه رفتن یا ورزش کردن روی یک سطح ناصاف
- زمین خوردن
- شرکت در بازی های ورزشی که نیاز به تغییر جهت سریع یا چرخاندن پا دارد- مثل دویدن در طبیعت، تنیس و فوتبال
- در طول فعالیت های ورزشی، ممکن است شخص دیگری زمانی که در حال دویدن هستید، پای خود را روی پای شما بگذارد و باعث شود پای شما به پهلو بچرخد.
علائم
پیچ خوردگی مچ پا دردناک است. علائم دیگر شامل موارد زیر است:
- تورم
- کبودی
- حساس شدن به لمس کردن
- ناپایداری مچ پا – این مورد زمانی اتفاق می افتد که پارگی کامل رباط یا جا به جایی کامل مفصل مچ پا اتفاق افتاده است.
کبودی و تورم علائم شایع پیچ خوردگی مچ هستند.
اگر پارگی شدید رباط اتفاق افتاده باشد، ممکن است فرد هنگام پیچ خوردگی، صدایی نیز بشنود.
علائم پیچ خوردگی شدید، مشابه علائم شکستگی استخوان است و نیاز به بررسی پزشکی فوری دارد.
معاینه پزشک
معاینه فیزیکی
پزشک با معاینه دقیق پا و مچ پا، پیچ خوردگی مچ پا را تشخیص می دهد.
معاینه فیزیکی ممکن است دردناک باشد.
- معاینه لمسی: پزشک به آرامی در اطراف مچ پا فشار وارد خواهد کرد تا تعیین کند کدام رباط ها آسیب دیده اند.
- محدوده حرکتی: او ممکن است مچ پا را در جهت های مختلف حرکت دهد. اگرچه، مچ پای متورم و سفت خیلی حرکت نخواهد کرد.
اگر هیچ شکستگی استخوانی وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است بتواند شدت پیچ خوردگی مچ پا را بر اساس میزان تورم، درد و کبودی بگوید.
برای تشخیص پیچ خوردگی، پزشک به آرامی قسمت خارجی مچ را، در محدوده درد، لمس می کند (فلش).
تست های تصویربرداری
اشعه ایکس
اشعه ایکس از ساختارهای متراکم مثل استخوان می تواند تصویر تهیه کند.
پزشک ممکن است تست اشعه ایکس را برای تشخیص یک استخوان شکسته در مچ پا یا پا تجویز کند.
استخوان شکسته می تواند باعث ایجاد علائم مشابهی مانند درد و تورم، شود.
Stress x-rays
علاوه بر اشعه ایکس ساده، ممکن است پزشک Stress x-rays را نیز تجویز کند. این اسکن ها در حالی که بر مچ پا در جهات مختلف فشار وارد می شود، گرفته می شوند.
Stress x-rays به نشان دادن حرکت غیر طبیعی مچ پا به علت وجود رباط های آسیب دیده کمک می کند.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
اگر پزشک مشکوک به آسیب بسیار شدید به رباط ها، غضروف یا استخوان سطح مفصل یا وجود یک تکه استخوان جداشده کوچک یا هر گونه مشکل دیگری باشد، ممکن است MRI تجویز کند.
MRI ممکن است تا زمان برطرف شدن تورم و کبودی تجویز نشود.
فراصوت
این اسکن تصویری به پزشک اجازه می دهد رباط را مستقیما زمانی که فرد مچ پایش را تکان می دهد، مشاهده کند.
این کار به پزشک کمک می کند تا تعیین کند رباط چه میزان پایداری را می تواند تامین کند.
درجات پیچ خوردگی مچ پا
بعد از معاینه، پزشک درجه پیچ خوردگی را تعیین می کند تا بتواند یک برنامه درمانی را تهیه کند.
پیچ خوردگی ها بر اساس شدت آسیب وارده به رباط ها درجه بندی می شوند.
پیچ خوردگی درجه 1 (خفیف)
- کشیدگی کم و پارگی میکروسکوپی رشته های رباط
- حساسیت کم و وجود تورم اطراف مچ پا
پیچ خوردگی درجه 2 (متوسط)
- پارگی جزئی رباط
- حساسیت متوسط و وجود تورم اطراف مچ پا
- اگر پزشک مچ را به روش های مختلف حرکت دهد، در مفصل مچ لقی غیر طبیعی وجود خواهد داشت
پیچ خوردگی درجه 3 (شدید)
- پارگی کامل رباط
- شکنندگی قابل توجه و وجود تورم اطراف مچ پا
- اگر پزشک با حرکت های مختلف، بر مفصل مچ فشار وارد کند یا آن را بکشد، بی ثباتی قابل توجهی دیده می شود
در پیچ خوردگی درجه 2، تعدادی از رشته های رباط، نه همه آنها، پاره شده اند. تورم و کبودی متوسط در بالا و پایین مفصل مچ وجود دارد.
درمان پیچ خوردگی
تقریبا تمام پیچ خوردگی های مچ پا، می توانند بدون جراحی درمان شوند. حتی پارگی کامل رباط نیز اگر مچ پا ثابت نگه داشته شود، می تواند بدون عمل جراحی ترمیم شود.
یک برنامه سه مرحله ای، راهنمای درمان در تمامی پیچ خوردگی های مچ – از خفیف تا شدید- است:
- مرحله 1 شامل استراحت، محافظت از مچ و کاهش تورم است.
- فاز 2 شامل بازگرداندن محدوده حرکتی، استحکام و انعطاف پذیری است.
- مرحله 3 شامل تمرین های نگهداری و بازگشت تدریجی به فعالیت هایی است که نیاز به چرخاندن مچ ندارند.
ادامه ی این مرحله شامل به دست آوردن توانایی انجام فعالیت هایی است که نیاز به چرخش های تیز و ناگهانی (فعالیت هایی شامل تغییر ناگهانی جهت) دارند – مثل تنیس، بسکتبال یا فوتبال.
این برنامه درمانی سه مرحله ای ممکن است در مورد پیچ خوردگی های خفیف تنها 3 هفته یا حداکثر 6 تا 12 هفته برای آسیب های شدیدتر به طول انجامد.
درمان های خانگی
در مورد پیچ خوردگی های خفیف تر، ممکن است پزشک درمان های خانگی ساده تجویز کند.
پروتکل RICE. به محض ایجاد آسیب، پروتکل RICE را اجرا کنید:
- با راه نرفتن، به مچ پا استراحت دهید.
- باید فورا از یخ استفاده شود تا تورم را کاهش دهد. از یخ می توان به مدت 20 تا 30 دقیقه، سه یا چهار بار در روز استفاده کرد.
یخ را مستقیما روی پوست قرار ندهید.
- باندهای کشی مچ پای آسیب دیده را ثابت نگه داشته و از آن محافظت می کنند.
- هر چند بار که می توانید، در 48 ساعت اول مچ پا را تا بالاتر از سطح قلب بالا ببرید.
دارو. داروهای ضد التهاب غیر استروییدی (NSAID) مثل ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند به کنترل درد و تورم کمک کنند.
از آنجا که این داروها عملکرد مچ را با کاهش تورم و کنترل درد بهبود می بخشند، نسبت به داروهای مسکن، گزینه بهتری برای پیچ خوردگی های خفیف هستند.
درمان بدون جراحی
برخی پیچ خوردگی ها، علاوه بر پروتکل RICE و استفاده از دارو، به درمان نیز نیاز خواهند داشت.
عصای زیر بغل
در اکثر موارد، تورم و درد 2 تا 3 روز باقی می ماند. ممکن است در طول این مدت راه رفتن دشوار باشد و پزشک در صورت نیاز استفاده از عصای زیر بغل را توصیه کند.
ثابت نگه داشتن
در طول مرحله اول بهبود، محافظت از مچ و مراقبت از آن در مقابل حرکات ناگهانی حائز اهمیت است.
در مورد پیچ خوردگی درجه 2، یک وسیله پلاستیکی مثل آتل مچ پا یا بریس مچ پا می تواند حمایت کننده باشد.
پیچ خوردگی های درجه 3 ممکن است نیاز به گچ گرفتن پا به مدت 2 تا 3 هفته داشته باشد.
آتل مچ پا
ممکن است پزشک بیمار را تشویق کند همانطور که مچ پا محافظت شده است، کمی از وزن خود را روی آن قرار دهد. این کار می تواند به بهبود کمک کند.
فیزیوتراپی
تمرینات توان بخشی برای جلوگیری از سفتی، افزایش استحکام مچ و جلوگیری از مشکلات مزمن مچ به کار می روند.
- حرکت دادن. برای جلوگیری از سفتی، پزشک یا فیزیوتراپیست تمریناتی را با بیمار کار خواهد کرد که شامل حرکات در محدوده حرکتی یا حرکات کنترل شده ی مچ بدون مقاومت است.
- تمرینات استحکامی. هر زمان که بیمار بتواند وزن خود را بدون افزایش درد یا تورم تحمل کند، تمریناتی برای استحکام ماهیچه ها و تاندون های جلو و پشت ساق پا و پا به برنامه درمانی اضافه خواهد شد.
ممکن است اگرانجام تمرینات قدرتی بر روی زمین، مثل بلند کردن انگشت پا خیلی دردناک باشد، ازتمرینات آبی استفاده شود.
انجام تمرین هایی با وجود مقاومت در برابر حرکت نیز اگر قابل تحمل باشد، اضافه می شوند.
- یادگیری حس عمقی (تعادل). تعادل ضعیف اغلب منجر به پیچ خوردگی و عدم ثبات مچ می شود.
مثال خوبی از تمرین تعادل، ایستادن روی پای درگیر، در حالی که پای مخالف بالا قرار گرفته و چشم ها بسته اند، است.
تخته های تعادل اغلب در این مرحله از توان بخشی مورد استفاده قرار می گیرند.
- تمرینات استقامت و چابکی. زمانی که فرد از درد رها شود، ممکن است تمرینات دیگری مثل تمرین چابکی اضافه شوند.
دویدن در شکل های 8 تایی کوچکتر برای چابکی و استحکام ماهیچه ساق پا و مچ پا عالی است.
هدف، افزایش استحکام و محدوده حرکتی هم زمان با بهبود تعادل در طول زمان است.
پس از التیام درد، ممکن است تمرینات مقاومتی به برنامه درمانی افزوده شود.
درمان با جراحی
به ندرت درمان جراحی برای پیچ خوردگی مچ انجام میشود.
جراحی برای آسیب هایی انجام میشود که به درمان بدون جراحی پاسخ نمی دهند و یا برای بیمارانی که پس از ماه ها توان بخشی و درمان غیر جراحی، همچنان در مچ پای خود دچار ناپایداری دائمی هستند.
این تصویر اشعه ایکس، ناپایداری بسیار زیاد مچ را نشان می دهد.
گزینه های جراحی شامل موارد زیر است:
- آرتروسکوپی. طی آرتروسکوپی، پزشک از یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ برای نگاه کردن به داخل مچ استفاده می کند. از ابزارهای کوچکی برای خارج کردن هرگونه تکه استخوانی یا غضروفی سست یا بخش هایی از رباط که ممکن است در مفصل گیر کنند، استفاده می شود.
- بازسازی. ممکن است پزشک قادر باشد رباط پاره شده را با بخیه ترمیم کند. در برخی موارد، او با جایگزینی رباط با یک پیوند بافتی که از رباط ها یا تاندون های دیگر که از پا و اطراف مچ برداشته شده است، رباط آسیب دیده را بازسازی می کند.
ثابت نگه داشتن. معمولا پس از جراحی برای پیچ خوردگی مچ، یک دوره ی عدم تحرک در نظر گرفته میشود.
ممکن است پزشک از قالب گچی یا آتل مچ پا برای محافظت از رباط ترمیم شده یا بازسازی شده استفاده کند.
حتما بیمار باید دستورات پزشک را در مورد مدت زمان پوشیدن ابزار محافظتی رعایت کند؛ اگر بیمار آن را زودتر از موعد خارج کند، یک قدم اشتباه می تواند رباط ترمیم شده را دوباره پاره کند.
توان بخشی. توان بخشی پس از جراحی شامل صرف زمان و مراقبت برای بازگرداندن استحکام و محدوده حرکتی است تا فرد بتواند به عملکرد پیش از آسیب برگردد.
مدت زمانی که برای بازیابی شرایط قبلی می توان انتظار داشت به میزان آسیب و حجم حراجی انجام شده بستگی دارد. توان بخشی ممکن است هفته ها تا ماه ها طول بکشد.
نتایج
عموما نتایج پیچ خوردگی های مچ پا نسبتا خوب هستند. با درمان مناسب، اغلب بیماران قادر خواهند بود پس از یک دوره زمانی، فعالیت های روزانه خود را ادامه دهند.
از همه مهم تر، نتایج موفقیت آمیز به تعهد بیمار به انجام تمرین های توان بخشی بستگی دارد.
توان بخشی ناقص علت اصلی ناپایداری مچ پس از پیچ خوردگی است.
اگر بیمار انجام تمرین های تقویتی را متوقف کند، رباط های آسیب دیده ضعیف خواهند شد و بیمار را در خطر گرفتار شدن به پیچ خوردگی های بعدی قرار می دهند.
پیچ خوردگی های مزمن مچ
اگر مچ پا یک بار پیچ بخورد، ممکن است در صورتی که رباط ها زمان لازم برای ترمیم کامل را نداشته باشند، پیچ خوردگی ها ادامه داشته باشد.
برای بیماران می تواند سخت باشد که متوجه شوند پیچ خوردگی بهبود یافته است، زیرا حتی مچ دچار پارگی خفیف نیز می تواند بسیار کارامد باشد زیرا تاندون های احاطه کننده به پایداری و حرکت کمک می کنند.
اگر درد بیش از 4 تا 6 هفته طول بکشد، احتمالا فرد دچار پیچ خوردگی مچ مزمن شده است.
فعالیت هایی که مچ پیچ خورده را بدتر می کند شامل ایستادن روی سطوح ناصاف و شرکت در ورزش هایی است که نیاز به فعالیت های سریع یا چرخاندن پا دارد.
حس عمقی غیرطبیعی- یکی از عوارض شایع پیچ خوردگی مچ- نیز می تواند منجر به پیچ خوردگی های مکرر شود.
ممکن است عدم تعادل و ضعف عضلانی نیز وجود داشته باشد که باعث آسیب دوباره می شود.
اگر فرد به طور مکرر دچار پیچ خوردگی شود، ممکن است وضعیت مزمنی به همراه ناپایداری، احساس جا خالی کردن مچ، و درد مزمن به وجود آید.
این حالت در صورتی که فرد پیش از بهبود مچ و بازتوانی آن، به کار، ورزش یا سایر فعالیت ها بازگردد نیز می تواند اتفاق بیفتد.
پیشگیری
بهترین راه برای پیشگیری از پیچ خوردگی های مچ، حفظ استحکام ماهیچه ای، تعادل و انعطاف پذیری است.
موارد احتیاطی زیر به جلوگیری از پیچ خوردگی کمک خواهد کرد:
- گرم کردن کامل قبل از تمرین و فعالیت فیزیکی
- توجه کامل هنگام راه رفتن، دویدن یا کار کردن روی یک سطح ناصاف
- پوشیدن کفش های مناسب هر فعالیت
- کند کردن سرعت انجام فعالیت هایا متوقف کردن آن ها، زمانی که احساس درد یا خستگی وجود دارد
بیشتر بخوانید: شکستگی آرنج و درمان ارتوپدی شکستگی آرنج
بیشتر بخوانید:درمان شکستگی دست و مچ دست چگونه است؟
برای دریافت نوبت و درمان پیچ خوردگی های مچ پا با با کلینیک ارتوپدی الهام تماس بگیرید.
اطلاعات تماس و آدرس کلینیک ارتوپدی الهام غرب تهران
شماره تماس های کلینیک ارتوپدی الهام: 021-88591523 / 021-88591358
کلینیک ارتوپدی، ارولوژی، نوار عصب و عضله، نوار مغز و گفتار درمانی