عفونت مثانه
.
عفونت مثانه یک نوع عفونت باکتریایی است.دستگاه ادراری شامل مثانه، مجرای ادرار، حالب و کلیه ها است. به همیتن دلیل این مشکل در بعضی از مواقع تحت عنوان عفونت مجاری ادراری نیز شناخته می شود.
عفونت های مثانه در زنان بسیار شایع تر از مردان است. تخمین زده می شود که بیش از 50 درصد زنان حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار عفونت مثانه می شوند.
اکثر این عفونت ها بدون عارضه هستند و به طور معمول توسط باکتری اشرشیاکلی (E. coli) ایجاد می شوند.
اصطلاح بدون عارضه برای توصیف عفونت هایی است که در زنان سالم اتفاق می افتد. در مقابل عفونت های پیچیده مثانه در افراد با شرایط دیگر مانند افرادی که از سوند و استنت های ادراری استفاده می کنند و همچنین مبتلایان به دیابت و زنان باردار یا افرادی با مشکلات دیگر اتفاق می افتند.
عفونت بدون عارضه مثانه اغلب با یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک به راحتی درمان می شود. اما به هر حال این شرایط برای شخصی که به این عفونت مبتلا است می تواند ناخوشایند باشد.
علل عفونت مثانه
عفونت مثانه غالباً با ورود باکتری ها به مجرای ادرار یا لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند و سپس حرکت آن ها به داخل مثانه اتفاق می افتد.
باکتری ها هنگامی که در مثانه قرار می گیرند می توانند به پوشش مثانه بچسبند و باعث ملتهب شدن آن یا شرایطی تحت عنوان سیستیت شوند.
این باکتری ها همچنین می توانند از مثانه به کلیه ها منتقل شوند و در نتیجه منجر به عفونت کلیه ها شوند.
عوامل متعددی از جمله موارد زیر وجود دارد که می توانند خطر ابتلا به عفونت مثانه را افزایش دهند:
- رابطه جنسی مکرر
- داشتن رابطه جنسی با یک شریک جدید
- استفاده از دیافراگم و اسپرم کش برای جلوگیری از بارداری
- ادرار نکردن بلافاصله پس از مقاربت جنسی
- مبتلا بودن به دیابت
- داشتن عفونت مثانه یا کلیه در 12 ماه گذشته
- تغییرات در سیستم ادراری
علائم عفونت مثانه
علائم عفونت مثانه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز فوری و مکرر به دفع ادرار که معمولاً نیز مقدار کمی ادرار از بدن خارج می شود.
- ناراحتی در پایین شکم
- ادرار با بوی نامطبوع
- ادرار کدر
- وجود خون در ادرار
افراد مبتلا به عفونت کلیه علائم مشابهی دارند اما احتمالاً علائم زیر را نیز تجربه خواهند کرد:
- تب
- کمر درد یا درد در ناحیه پهلو یا کشاله ران
- حالت تهوع یا استفراغ
پزشک معمولاً پس از بحث درباره علائم فرد و انجام آزمایش ادرار می تواند عفونت مثانه را تشخیص دهد. در این آزمایش وجود گلبول های سفید خون در ادرار و علائم التهاب که نشان دهنده عفونت است بررسی می شوند.
پزشک در صورت مشکوک بودن به عفونت کلیه احتمالاً آزمایش کشت ادرار را توصیه می کند.
کشت ادرار یک تست آزمایشگاهی است که برای شناسایی باکتری های مختلفی که احتمال دارد در یک نمونه ادرار وجود داشته باشند انجام می شود.
کشت ادرار معمولاً در شرایط زیر توصیه می شود:
- داشتن علائمی که نشانه های معمول عفونت مثانه نیستند.
- ابتلا به عفونت های مکرر مثانه
- عفونت مثانه مداوم که با آنتی بیوتیک بهبود نمی یابد.
- داشتن علائمی که پس از شروع آنتی بیوتیک طی 24 تا 48 ساعت بهبود نمی یابند.
- بارداری
بیشتر بخوانید: عفونت مجاری ادراری
درمان عفونت مثانه
افراد مبتلا به عفونت مثانه بدون عارضه معمولاً با یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک درمان می شوند. گزینه های درمان متفاوت است اما موارد زیر متداول ترین نسخه ها برای التهاب مثانه بدون عارضه هستند:
- تری متوپریم – سولفامتوکسازول (باکتریم) 160 تا 800 میلی گرم روزانه دو مرتبه به مدت 3 روز
- نیتروفورانتوئین مونوهیدرات 100 میلی گرم روزانه دو مرتبه به مدت 5 تا 7 روز
- فوسفومیسین ترومیتامول 3 گرم در یک دوز
مشخص شده است که یک دوره 3 روزه به اندازه یک دوره 7 روزه درمانی مؤثر است و افراد عوارض جانبی کمتری را تجربه می کنند.
عوارض جانبی معمولاً ناشی از رشد بیش از حد مخمر بوده که می تواند باعث ایجاد بثورات پوستی و عفونت مخمری واژینال شود. همچنین دوره 3 روزه نسبت به دوره 7 روزه مقرون به صرفه تر است.
درمان تک دوز نیز در دسترس است اما به طور کلی میزان بهبودی پایین تر بوده و امکان عود مکرر وجود دارد.
بیشتر افراد متوجه می شوند که علائم آن ها از یک روز پس از شروع درمان بهبود می یابد. حتی اگر فرد احساس بهتری دارد مهم است که برای از بین رفتن کامل عفونت دوره درمان آنتی بیوتیک را تکمیل کند.
اگر کل دوز مصرفی را تمام نکنید عفونت مجدداً بازگشته و درمان آن برای بار دوم دشوارتر خواهد بود.
در صورتی که علائم بیش از 2 یا 3 روز پس از شروع درمان ادامه یابند باید با پزشک خود تماس بگیرید.
درمان عفونت مثانه پیچیده
افرادی که عفونت مثانه پیچیده تری دارند معمولاً لازم است به مدت 14 تا 17 روز آنتی بیوتیک مصرف کنند.
عفونت های پیچیده شامل مواردی است که در دوران بارداری یا در افرادی که دیابت یا عفونت خفیف کلیوی دارند رخ می دهد.
همچنین به مردان مبتلا به عفونت حاد ادراری توصیه می شود به مدت 14 تا 17 روز آنتی بیوتیک مصرف کنند.
در موارد کمتر شایع برای درمان عفونت های تهاجمی تر معمولاً از آنتی بیوتیک های فلوئوروکینولون و بتالاکتام استفاده می شود.
این آنتی بیوتیک ها مؤثر هستند اما به دلیل وجود نگرانی درباره مقاومت باکتریایی برای درمان اولیه توصیه نمی شوند.
درمان های خانگی
پزشکان با توجه به مشکل نگران کننده باکتری های مقاوم به آنتی بیوتیک سعی می کنند زنانی را که به طور منظم دچار عفونت مثانه می شوند تشویق کنند تا در صورت امکان از راهکارهای پیشگیرانه از جمله موارد زیر استفاده کنند:
- تغییر روش جلوگیری از بارداری: به نظر می رسد عفونت مثانه در زنانی که از اسپرم کش و دیافراگم استفاده می کنند بیشتر دیده می شود.
- هیدراته ماندن و دفع ادرار مستقیماً بعد از مقاربت جنسی: این کار به شستشوی باکتری هایی که وارد مثانه می شوند کمک می کند.
- استفاده موضعی از کرم استرادیول در صورت یائسگی: بهتر است زنان یائسه برای کاهش خطر عفونت از استروژن واژینال استفاده کنند. می توانید کرم استرادیول را بصورت آنلاین تهیه کنید.
- استفاده از آنتی بیوتیک های پیشگیرانه: این روش برای افرادی که به طور مکرر به عفونت مثانه مبتلا شده و به سایر اقدامات پیشگیرانه پاسخ نمی دهند توصیه می شود.
افراد همچنین می توانند با گنجاندن آب ذغال اخته شیرین نشده، D-mannose، سرکه سیب، اسید اسکوربیک (ویتامین C) و پروبیوتیک ها در رژیم هایی غذایی خود از بروز عفونت مثانه جلوگیری کنند.
به نظر می رسد از میان این روش های درمانی محصولات ذغال اخته و D-mannose محبوب ترین ها هستند.
آب ذغال اخته
نوشیدن آب ذغال اخته شیرین نشده یا مصرف مکمل های ذغال اخته معمولاً به عنوان یکی از راه های جلوگیری از عفونت های مکرر مثانه مطرح می شود.
تصور می شود ترکیبی معروف به نام پروآنتوسیانیدین موجود در ذغال اخته از چسبیدن باکتری ها به دیواره مجرای ادرار و مثانه جلوگیری کرده و خطر عفونت را کاهش می دهد.
دوز توصیه شده تا زمان از بین رفتن عفونت روزانه 3 لیوان آب ذغال اخته شیرین نشده یا 2 قرص است.
D-mannose
D-mannose قندی است که به طور طبیعی در برخی میوه ها مانند ذغال اخته و بلوبری یافت می شود.
یک مطالعه جدید نشان می دهد که D-mannose به اندازه آنتی بیوتیک ها در جلوگیری از عفونت های مکرر ادراری در زنان مؤثر است.
این قند به تمام باکتری های E. coli موجود وصل شده و از چسبیدن آن ها به دیواره های دستگاه ادراری یا مثانه جلوگیری می کند. در نهایت این باکتری ها از طریق ادرار دفع می شوند.
D-mannose به صورت پودر یا کپسول موجود است. دوز توصیه شده 500 میلی گرم است که هر 2 ساعت و به مدت 5 روز مصرف می شود.
افرادی که عفونت های مکرر مثانه را تجربه می کنند می توانند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه دوز پایین تر D-mannose را بصورت روزانه مصرف کنند.
چشم انداز
عفونت های مثانه بدون عارضه عمدتاً با یک دوره کوتاه آنتی بیوتیک درمان می شوند. این روش درمانی بسیار مؤثر و ارزان قیمت است و اکثر افراد آن را به خوبی تحمل می کنند.
به طور معمول علائم پس از 48 ساعت شروع به بهبود می کنند و اغلب طی 72 ساعت برطرف می شوند.
برای افرادی که عفونت به کلیه هایشان گسترش یافته است معمولاً به مدت 10 تا 14 روز آنتی بیوتیک تجویز می شود. پس از این مدت بیشتر عفونت ها بدون هیچ گونه عارضه ای بهبود می یابند.
مقاله جامع در خصوص تشخیص و درمان بی اختیاری ادرار
برای دریافت نوبت ملاقات با دکتر علی حاجب، پزشک اورولوژیست، جهت مشاوره و درمان مشکلات مثانه و مجاری ادراری و انجام تست نوار مثانه در کلینیک الهام واقع در شهرک غرب بلوار فرحزادی با شماره های زیر تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
