علائم از کار افتادن کلیه و درمان آن
.
اگر عملکرد کلیه کمتر از 15 درصد حد نرمال باشد، کلیه دچار نارسایی یا شخص دچار مشکل از کار افتادن کلیه شده است. علائمی مانند تجمع مواد زاید و آب اضافی در بدن بیمار ظاهر می شود.
روش های زیر برای درمان از کار افتادن کلیه به کار می رود:
- همودیالیز یا دیالیز خونی
- دیالیز صفاقی
- پیوند کلیه
مرحله پایانی بیماری کلیه (ESRD) همان نارسایی کلیه یا از کار افتادن کلیه است که با دیالیز یا پیوند کلیه تحت معالجه قرار می گیرد.
برخی افراد مبتلا به نارسایی کلیه حاضر به انجام دیالیز یا پیوند کلیه نمی شوند و ترجیح می دهند تحت مراقبت تیم سلامت قرار بگیرند، دارو مصرف کنند و رژیم غذایی و شیوه زندگی خودرا کنترل کنند.
بهتر است فرد مبتلا به این بیماری روش درمانی مورد نظرش را با تیم مراقبت سلامت خود و افراد خانواده در میان بگذارد و در نهایت مناسب ترین روش را انتخاب کند.
معالجه باعث می شود بیمار احساس بهتری پیدا کند و عمر طولانی تری داشته باشد.
اگر فرد مبتلا به نارسایی کلیه پیش از شروع درمان راجع به روش های معالجه به اندازه کافی مطلع شود، آمادگی بیشتری برای انتخاب یک روش معالجه پیدا می کند.
بیمار باید فرصت داشته باشد به تغییرات بزرگی که در زندگی اش رخ خواهد داد عادت کند.
نارسایی کلیه فعالیت های روزمره بیمار را تغییر می دهد و روابط دوستانه، روابط خانوادگی و حتی احساس او را تحت تأثیر قرار می دهد.
آنچه در مورد از کار افتادن کلیه در این مقاله خواهید خواند:
- علایم از کار افتادن کلیه چیست؟
- افراد مبتلا به از کار افتادگی کلیه دچار چه بیماری هایی می شوند؟
- چگونه مبتلایان به نارسایی کلیه می توانند از زندگی بهتری برخوردار شوند؟
- آیا نارسایی کلیه باعث اختلال در خواب می شود؟
- آیا نارسایی کلیه میل جنسی را تحت تأثیر قرار می دهد؟
- آیا افراد مبتلا به نارسایی کلیه می توانند کار کنند؟
- چگونه بیماری نارسایی کلیه احساس فرد مبتلا را نسبت به زندگی تحت تأثیر قرار می دهد؟
- چه کسانی عضو تیم مراقبت سلامت فرد مبتلا به نارسایی کلیه هستند؟
علائم از کار افتادن کلیه
نشانه یا نشانه های از کار افتادن کلیه به کندی ظاهر می شوند به همین دلیل بیمار در ابتدا توجه چندانی به آن نمی کند.
کلیه های سالم از تجمع مواد زاید و مایعات اضافی در بدن جلوگیری می کنند و باعث حفظ تعادل سطح نمک و مواد معدنی خون مانند کلسیم، فسفر، سدیم و پتاسیم می شوند.
همچنین کلیه ها هورمون هایی برای کنترل فشار خون تولید می کنند، سلول های قرمز خون را می سازند، و استحکام استخوان ها را حفظ می کنند.
اگر کلیه دچار نارسایی شود دیگر نمی تواند این وظایف را به خوبی انجام دهد و در نتیجه مشکلات دیگری برای بدن ایجاد می شود. از جمله:
- تورم معمولاً در ساق پا، پا یا مچ پا
- سردرد
- احساس خارش
- احساس خستگی در طول روز و اختلال خواب در شب
- احساس بیماری در ناحیه شکم، از دست دادن حس چشایی، عدم احساس گرسنگی، یا کاهش وزن
- ادرار کم می شود یا اصلاً ادرار تولید نمی شود
- گرفتگی ماهیچه ها، ضعف، یا بی حسی
- بروز درد، خشکی یا تجمع مایعات در مفاصل
- احساس گیجی، مشکل تمرکز، یا مشکلاتی در حافظه
با پیگیری معالجات می توان از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کرد یا آن ها را تحت کنترل درآورد.
دیالیز منظم یا پیوند کلیه، برنامه غذایی خاص، فعالیت جسمی، و مصرف دارو از روش های معالجه این بیماری می باشد.
از کار افتادن کلیه باعث چه بیماری هایی می شود؟
بیماری نارسایی کلیه منجر به مشکلات دیگری می شود. معالجات تیم مراقبت سلامت به بیمار کمک می کند دچار این مشکلات نشود یا بتواند آن ها را مدیریت کند.
فشار خون بالا و از کار افتادن کلیه
فشار خون بالا هم باعث ایجاد نارسایی کلیه می شود و هم در اثر این بیماری ایجاد می شود. فشار خون بالا به کلیه آسیب می رساند، و کلیه آسیب دیده نمی تواند فشار خون را به خوبی کنترل کند.
کلیه ها در اثر نارسایی قادر به دفع آب اضافی نیستند. تجمع بیش از حد آب باعث تورم، بالا رفتن فشار خون و سخت شدن کار قلب می شود.
داروهای کاهش فشار خون، کم کردن سدیم و مایعات در رژیم غذایی، فعالیت مداوم جسمانی، مدیریت استرس، و ترک سیگار به کنترل فشار خون کمک می کند.
بیماری قلبی و از کار افتادن کلیه
دو عامل اصلی در ایجاد نارسایی کلیه و بیماری قلبی مشترک هستند: دیابت و فشار خون بالا. خطر ابتلا به بیماری قلبی در مبتلایان به نارسایی کلیه بسیار زیاد است، و افراد مبتلا به بیماری قلبی در معرض نارسایی کلیه می باشند.
کارهایی که برای مدیریت بیماری کلیه، فشار خون، کلسترول، و قند خون (در صورت ابتلا به دیابت) انجام می شود، از حمله قلبی یا سکته جلوگیری می کند.
کم خونی و از کار افتادن کلیه
وقتی کلیه ها آسیب می بینند نمی توانند به اندازه کافی هورمون سازنده سلول های قرمز خون موسوم به ارتروپوئیتین (EPO) تولید کنند.
سلول های قرمز خون اکسیژن را از ریه به سایر قسمت های بدن منتقل می کنند.
در اثر کم خونی اندام هایی مانند مغز و قلب به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی کنند و عملکرد آنها دچار مشکل می شود. کم خونی باعث احساس ضعف و کمبود انرژی می شود.
پزشک معالج برای رفع کم خونی مکمل آهن تجویزمی کند و در برخی موارد داروهایی برای تولید سلول های قرمز خون توصیه می کند.
اختلال در مواد معدنی و استخوان ها
کلیه های سالم سطح کلسیم و فسفر خون را متعادل می کنند و هورمون هایی برای استحکام استخوان ها تولید می کنند. عملکرد ناقص کلیه باعث مشکلاتی از این قبیل می شود:
1. کلیه به اندازه کافی هورمونی که به جذب کلسیم کمک می کند تولید نمی کند. مانند دومینو که افتادن یک قطعه بقیه قطعات را فرو می ریزد، کمبود کلسیم در بدن باعث افزایش ترشح هورمون پاراتیروئید (PTH) می شود.
هورمون PTH کلسیم را از استخوان ها به خون منتقل می کند. PTH اضافی باعث ایجاد خارش می شود.
2. کلیه ها به اندازه کافی فسفر دفع نمی کنند. فسفر اضافی باعث جدا شدن کلسیم از استخوان ها می شود. در صورت عدم معالجه استخوان ها نازک و ضعیف می شوند.
بیمار دچار درد در استخوان و مفاصل می شود. تغییر در برنامه غذایی، داروها، مکمل ها، و دیالیز به رفع این مشکلات کمک می کند.
سوء تغذیه و از کار افتادن کلیه
وقتی نارسایی کلیه وخیم تر می شود، بیمار از لحاظ تغذیه نیز بامشکل روبرو می شود. احساس گرسنگی نمی کند، غذا طعم دیگری پیدا می کند، یا بیمار کلاً علاقه اش را به غذا از دست می دهد.
عفونت و فشارهای دیگری که به بدن تحمیل می شود کار بدن را برای به کار گیری غذای مصرف شده سخت می کند.
اگر بیمار تحت نظر یک متخصص رژیم غذایی، مواد غذایی مناسب مصرف کند در دراز مدت از نتیجه این کار بهره مند می شود.
احساس خارش و از کار افتادن کلیه
خارش دلایل مختلفی داد. مثلاً اگر پوست خشک باشد باعث ایجاد خارش می شود. یا وجود فسفر اضافی در خون از دیگر دلایل ایجاد خارش است.
مصرف کم تر فسفر در از بین بردن خارش مؤثر است. پزشک معالج دارویی به نام فسفات بیندر(چسباننده فسفات) تجویز می کند که باید همراه غذا مصرف شود.
این دارو فسفات را در غذا نگه می دارد و مانع ورود آن به جریان خون می شود.
اشعه UV نور خورشید و جعبه نوری در کم شدن خارش مؤثر است.
چگونه مبتلایان به نارسایی کلیه می توانند از زندگی بهتری برخوردار شوند؟
عملکرد صحیح بیمار در کنار آمدن با این بیماری خود یک چالش است. اگر فرد مبتلا به نارسایی کلیه روش های زیر را به کار گیرد زندگی بهتری خواهد داشت:
- برنامه معالجه باید با جدیت پیگیری شود.
- در هر معاینه داروها و نحوه استفاده از آن ها با پزشک معالج مرور و داروهای تجویز شده مصرف شود.
- ارتباط داشتن با یک متخصص رژیم غذایی برای داشتن یک برنامه غذایی مناسب. برنامه ای که شامل غذاهای مفید برای بیمار باشد و همچنین بیمار از خوردن آن غذاها لذت ببرد.
- فعالیت داشتن ـــ مانند پیاده روی یا هر فعالیت جسمی که مورد علاقه بیمار باشد.
- ارتباط داشتن با دوستان و افراد خانواده.
بیمار از طریق دیالیز یا پیوند کلیه حال بهتری پیدا می کند و عمر طولانی تری خواهد داشت.
تیم مراقبت سلامت به بیمار کمک می کند یک برنامه درمانی مناسب برای معالجه این بیماری و مشکلات ناشی از آن در پیش گیرد.
درمان شامل مراحلی است که اگر بیمار به آن ها عمل کند می تواند کیفیت زندگی خود را حفظ کند و به فعالیت خود ادامه دهد.
برنامه غذایی نقش مهمی ایفا می کند. با مصرف خوردنی ها و آشامیدنی های مناسب سطح نمک، مواد معدنی و مایعات در بدن بیمار به حالت تعادل می رسد.
آیا مبتلایان به از کار افتادگی کلیه می توانند به فعالیت عادی خود ادامه دهند؟
بله. فعالیت جسمی نقش مهمی در تأمین سلامتی فرد مبتلا به نارسایی کلیه بازی می کند. انجام فعالیت ماهیچه ها، استخوان ها و قلب را قوی تر می کند.
همچنین فعالیت باعث جریان سریع تر شدن گردش خون می شود و بدن اکسیژن بیشتری دریافت می کند. بدن برای تبدیل غذا به انرژی نیاز به اکسیژن دارد.
خود بیمار متوجه می شود با فعالیت فیزیکی وضعیت روانی وی بهبود یافته و احساس بهتری دارد.
بیمار باید قبل از شروع یک برنامه منظم ورزشی با پزشک خود مشورت کند. باید کم کم و با فعالیت های ساده مانند پیاده روی معمولی یا باغبانی شروع کند.
بعد از مدتی فعالیت خود را افزیش دهد مثلاً با سرعت بیشتری پیاده روی کند. باید هدف بیمار آن باشد که روزهای بیشتری به انجام فعالیت جسمانی بپردازد.
آیا نارسایی یا از کار افتادن کلیه باعث اختلال در خواب می شود؟
مبتلایان به از کار افتادگی کلیه دچار مشکل خواب می شوند. کمبود خواب کیفیت زندگی، سطح انرژی و وضعیت روانی فرد را تحت تأثیر قرار می دهد.
سندرم پای بی قرار، تنگی نفس در خواب، درد و خارش مانع خوابیدن بیمار می شود.
بیمار می تواند با انجام برخی کارها این مشکلات را کم کند. مثلاً در طول روز فعالیت جسمی داشته باشد، قبل از خواب حمام برود و با آب گرم حمام کند.
بعد از ناهار کافئین مصرف نکند. از نوشیدنی های الکلی قبل از خواب اجتناب کند و سیگار نکشد.
اگر فرد در طول روز دچار خواب آلودگی می شود و شب خوابش نمی برد باید با پزشک معالج خود موضوع را درمیان بگذارد.
پزشک می تواند ناهنجاری هایی از قبیل سندرم پای بی قرار یا تنگی نفس در خواب را درمان کند.
آیا از کار افتادن کلیه روابط جنسی را تحت تأثیر قرار می دهد؟
از کار افتادن کلیه احساسات، اعصاب، هورمون ها و سطح انرژی را تحت تأثیر قرار می دهد که همه این ها تغییراتی در میل جنسی ایجاد می کند.
با مدیریت صحیح بیماری از کار افتادگی کلیه و کنترل فشار خون و قند خون می توان از برخی مشکلات جنسی مانند اختلال نعوظ جلوگیری کرد.
جلسات مشاوره در حل مشکلات روحی مانند اضطراب و افسردگی مفید است که باعث می شود بیمار روابط جنسی رضایت بخشی داشته باشد.
شاید احساس شرم مانع شود بیمار مسایل جنسی خود را مطرح کند، اما باید در نظر داشته باشد که پزشکان قبلاً چنین سؤالاتی را از بیماران دیگر شنیده اند.
پزشک معالج به بیمار کمک می کند مشکلات جنسی خود را مورد توجه قرار دهد.
آیا مبتلایان به نارسایی کلیه می توانند به کار خود ادامه دهند؟
خیلی از افراد مبتلا به نارسایی با از کار افتادن کلیه به کار خود ادامه می دهند. KidneyWorks برنامه ای است که به مبتلایان به بیماری های کلیه کمک می کند به کار خود ادامه دهند.
اگر بیمار دیالیز انجام می دهد، اطلاعات برنامه KidneyWorks نکاتی در اختیار بیمار دیالیزی قرار می دهد تا وی بتواند به کار خود ادامه دهد.
کارفرما می تواند شغل فیزیکی سبک تری به بیمار محول کند یا ساعات کاری او را با توجه به زمان انجام دیالیز برنامه ریزی کند.
اگر بیمار دیالیز صفاقی انجام می دهد، اواسط روز کاری برای تعویض محلول نیاز به مکان و زمان دارد. اکثر کارفرمایان می توانند این تغییرات را انجام دهند.
اگر کارفرما مایل به تأمین نیازهای بیمار نباشد، مسئول امور اجتماعی بیماران کلیوی در کلینیک دیالیز بیمار می تواند راهی پیدا کند که رضایت کارفرما و بیمار را فراهم کند.
بیشتر بخوانید: سنگ کلیه ، تشخیص و درمان
چگونه نارسایی کلیه احساس بیمار را به زندگی تحت تأثیر قرار می دهد؟
کنار آمدن با از کار افتادگی کلیه روند پراسترسی است. در پیش گرفتن روش های سالم غلبه بر استرس بخشی از مدیریت بیماری کلیوی است.
به طور مثال فعالیت جسمی و خواب به کاهش استرس کمک می کند. درباره روش های سالم غلبه بر استرس بیشتر بدانید.
افسردگی در مبتلایان به بیماری های مزمن کلیوی یا افرادی که مدت زمان زیادی است با این بیماری سر می کنند، شایع است.
افسردگی، مدیریت بیماری نارسایی کلیه را سخت تر می کند. اگر بیمار احساس افسردگی می کند باید از دیگران کمک بخواهد. تیم مراقبت سلامت می توانند به او کمک کنند.
صحبت کردن با یک گروه حامی(پشتیبان)، یک دوست یا اعضای خانواده در کاهش افسردگی مؤثر است.
معالجه افسردگی امکان پذیر است.
اعضای تیم مراقبت سلامت چه کسانی هستند؟
بیمار تیم کاملی از متخصصان مراقبت سلامت در اختیار خواهد داشت که بتواند با بیماری نارسایی کلیه به زندگی خود ادامه دهد.
متخصص بیماری های کلیوی
پزشکی که در زمینه بیماری های کلیه تخصص دارد و معالجه بیمار زیر نظر او انجام می شود.
پرستار دیالیز
پرستار در مرکز، انجام دیالیز را کنترل می کند و در صورتی که بیمار درخانه دیالیز می شود یا دیالیز صفاقی انجام می دهد پرستار هر ماه به بیمار سر می زند.
پرستار باید مطمئن شود بیمار داروهای خود را مصرف می کند و روش هایی برای کاهش عوارض جانبی توصیه می کند.
اگر بیمار در خانه دیالیز خونی یا دیالیز صفاقی انجام می دهد، پرستار به بیمار آموزش می دهد چگونه برای دیالیز آماده شود، از تجهیزات دیالیز مواظبت کند و همچنین مراقب عفونت ها و مشکلات دیگر باشد.
هماهنگ کننده پیوند کلیه
بیمار با یک پرستار تعلیم دیده و متخصص تماس دارد. هماهنگ کننده پیوند کلیه ملاقات ها را تنظیم می کند و کارهایی را که بیمار باید قبل و بعد از عمل پیوند انجام دهد به او آموزش می دهد.
متخصص رژیم غذایی بیماران کلیوی
متخصص رژیم غذایی بیماران کلیوی برای کمک به افراد مبتلا به نارسایی کلیه آموزش دیده است.
متخصص رژیم غذایی به بیمار کمک می کند غذا و آشامیدنی مناسب مصرف نماید تا درمان روند بهتری پیدا کند و بیمار احساس بهتری داشته باشد.
مسؤول امور اجتماعی
کلینیک های دیالیز و مراکز پیوند کلیه یک مسؤول امور اجتماعی دارند، که به مسایل اجتماعی افراد مبتلا به مرحله پایانی بیماری کلیویESRD می پردازد. وی راه حل هایی برای مشکلات زیر ارائه می دهد:
- ادامه دادن شغل قبلی یا تغییر شغل
- فراهم نمودن کمک مالی برای هزینه های درمان
- یافتن خدماتی برای کمک به حمل و نقل بیمار و انجام کارهای خانه
- فراهم کردن خدمات مشاوره برای حل مشکلات خانوادگی
دوستان و خانواده
بیمار باید به دوستان و اعضای خانواده اجازه دهد به او کمک کنند و از مسایل مربوط به بیماری او آگاه شوند. این کار در بهبود احساس بیمار بسیار تأثیرگذار است.
مطالعات نشان می دهد رابطه داشتن با دیگران به سلامتی فرد کمک می کند.
پشتیبانی قاطع دوستان و اعضای خانواده تحمل مشکلات را برای بیمار آسان تر می کند.
بیمار حتماً باید اوقاتی را نزد دوستان سپری کند یا از طریق تلفن و نامه با آن ها در ارتباط باشد و خود را با فعالیت های مورد علاقه اش سرگرم کند.
خود بیمار
پذیرفتن مسؤولیت مراقبت های پزشکی باعث می شود بیمار با حساسیت بیشتری زندگی خود را کنترل کند.
بیمار باید همه داروهایش را مصرف کند و در تمام جلسات درمانی حاضر شود.
از تیم مراقبت سلامت درباره انواع روش های معالجه از کار افتادن کلیه اطلاعات کسب کند و آن ها را از روش درمانی مورد نظر خود مطلع سازد.
هروقت منظور پزشک معالج را نفهمید باید از او توضیحات بیشتری بخواهد.
اگر بیمار قصد دارد در خانه همودیالیز یا دیالیز صفاقی انجام دهد، در صورتی که در استفاده از وسایل و تجهیزات مشکلی دارد از پرستار کمک بخواهد.
اگر عمل پیوند کلیه انجام داده است و داروها عوارض جانبی دارند، با هماهنگ کننده عمل پیوند مشکل خود را درمیان بگذارد. بهترین حامی بیمار خود اوست.
بیشتر بخوانید: مخاط یا Mucus در آزمایش ادرار چیست – اورولوژی
کلینیک اورولوژی الهام واقع در شهرک غرب با بهره گیری از پزشکان متخصص و فوق تخصص اورولوژی دکتر علی حاجب خدمات درمانی متعدد و وابسته به آن را به بهترین نحو انجام می دهد.
برای تشخیص، درمان و تجویز آزمایشات لازم برای تشخیص نارسایی و یا از کار افتادن کلیه پزشکان ما همه روز در کلینیک در خدمت شما خواهند بود.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
جهت دریافت نوبت از متخصص اورولوژی هم اکنون با کلینک اورولوژی الهام تماس بگیرید.
