علائم اولیه ابتلا به سنگ کلیه
.
علائم اولیه شروع سنگ کلیه چیست؟ سنگ های کلیه رسوبات معدنی هستند که در کلیه ها تشکیل می شوند. اندازه این سنگ ها متفاوت بوده و برخی به اندازه دانه ماسه و برخی دیگر به اندازه یک سنگ ریزه هستند.
اندازه سنگ کلیه همیشه با شدت علائم احتمالی فرد ارتباط ندارد.
سنگ های کلیه کوچک می توانند بدون ایجاد علائم از مجاری ادراری عبور کنند اما احتمال گیر کردن سنگ های بزرگتر وجود دارد.
معمولاً با این اتفاق فرد اولین نشانه ها و علائم سنگ کلیه را تجربه خواهد کرد.
در این مقاله نشانه ها و علائم اولیه سنگ کلیه آورده شده و همچنین درباره دلایل بوجود آمدن سنگ کلیه و عوارض احتمالی آن ها نیز صحبت خواهیم کرد.
علائم و نشانه های اولیه سنگ کلیه
اندازه سنگ های کلیه متفاوت است. سنگ های ریز کمتر در کلیه ها یا سایر بخش های مجاری ادراری گیر می کنند.
هنگام عبور یک سنگ کوچک علائم خفیف تا متوسط ظاهر خواهد شد و بسیاری از افراد نیز بدون اینکه دردی داشته باشند سنگ را دفع خواهند کرد.
سنگ های بزرگتر احتمالاً باعث ایجاد درد، خونریزی، التهاب یا عفونت می شوند. اما این علائم تا زمانی که سنگ شروع به حرکت در مجاری ادراری نکند ظاهر نخواهند شد.
در ادامه برخی از علائم و نشانه های اولیه که می توانند نشان دهنده حرکت سنگ کلیه در مجاری ادراری باشند آورده شده است.
فشار یا درد در قسمت تحتانی کمر
در برخی موارد ممکن است سنگ در مجرای ادرار گیر کند.
مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کند و انسداد آن منجر به بازگشت مجدد ادرار به کلیه و در نتیجه فشار و احساس درد در قسمت تحتانی کمر می شود.
علائم با توجه به کلیه تحت تاثیر قرار گرفته در سمت چپ یا راست ظاهر خواهد شد.
بر اساس گفته دانشگاه شیکاگو، معمولاً اولین علائم سنگ کلیه درد یا فشار است.
علائم در برخی موارد بسیار خفیف بوده و به آرامی ایجاد می شوند و در موارد دیگر بطور ناگهانی و بدون علائم هشدار دهنده قبلی بروز می کنند.
این درد شدید است و می تواند منجر به حالت تهوع یا استفراغ و یا هر دو شود.
افراد اغلب درد شدید کوبنده داشته و اقدامات متداول مانند استراحت یا دراز کشیدن باعث تسکین آن نمی شود.
علائم عفونت ادراری
در برخی موارد فرد مبتلا به سنگ کلیه متوجه علائمی مشابه عفونت ادراری (UTI) می شود. این علائم شامل موارد زیر است:
- تکرر ادرار یا نیاز مداوم به ادرار کردن
- درد یا ناراحتی هنگام دفع ادرار
- تغییر رنگ ادرار
- بوی نامطبوع ادرار
- خون در ادرار
- تب
شخص در صورت داشتن هر یک از نشانه ها و علائم فوق باید به پزشک مراجعه کند. پزشک می تواند برای بررسی ادرار و تشخیص علائم UTI آزمایشاتی انجام دهد.
در صورت عدم وجود عفونت احتمالاً فرد در حال دفع سنگ کلیه است.
وجود سنگ به همراه عفونت می تواند یک نگرانی جدی پزشکی باشد و نیازمند درمان فوری است.
مسائل مربوط به دستگاه گوارش
احتمال دارد معده و دستگاه گوارش (GI) فردی که سنگ کلیه دارد دچار مشکل شود. برخی علائم دستگاه گوارش که می توانند نشان دهنده وجود سنگ کلیه باشند شامل موارد زیر است:
- حالت تهوع
- استفراغ
- ناراحتی کلی معده که از بین نمی رود
براساس گفته موسسه کلیه آمریکا، فرد در صورت تجربه هر یک از علائم دستگاه گوارش فوق باید به پزشک مراجعه کند.
انواع سنگ و دلایل تشکیل آن
سنگ های کلیه معمولاً زمامی تشکیل می شوند که ادرار حاوی مقادیر بسیار بالایی مواد شیمیایی خاص باشد.
در ادامه درباره چهار نوع اصلی سنگ کلیه توضیح خواهیم داد.
سنگ های کلسیمی
دو نوع سنگ کلسیمی وجود دارد: اگزالات کلسیم و کلسیم فسفات. این سنگ ها جمعاً حدود 80 درصد کل سنگ های کلیه را تشکیل می دهند.
سنگ های استروویتی
سنگ های استروویتی حدود 10 درصد سنگ های کلیه را تشکیل می دهند.
آن ها معمولاً نتیجه عفونت های ادراری مزمن هستند که می توانند ادرار را قلیایی تر کنند. این امر رشد سنگ های بزرگ و شاخه ای مانند سنگ های استرویتی را افزایش می دهد.
سنگهای اسید اوریک
حدود 5 تا 10 درصد سنگ های کلیه سنگ های اسید اوریک هستند که در نتیجه اسید اضافی ادرار ایجاد می شوند.
سنگ های سیستینی
کمتر از 1 درصد سنگ های کلیه از اسید آمینه سیستین تشکیل می شوند. نوعی بیماری ارثی نادر به نام سیستینوریا مانع جذب مجدد کلیستین از ادرار توسط کلیه ها می شود.
مبتلایان به این بیماری در معرض خطر ابتلا به سنگ های سیستینی هستند.
بیشتر بخوانید: تشکیل سنگ کلیه چگونه اتفاق می افتد
عوامل خطرزا
هر شخصی می تواند سنگ کلیه داشته باشد اگرچه برخی عوامل می توانند خطر ابتلا به این مشکل را افزایش دهند.
بر اساس اعلام انجمن ارولوژی آمریکا (AUA)، حجم کم ادرار یکی از عوامل خطرناک است.
زمانی که فرد دچار کمبود آب می شود مایعات کافی برای رقیق کردن نمک موجود در ادرار وجود نداشته و این مشکل خطر تشکیل سنگ کلیه را افزایش می دهد.
عوامل خطر دیگر عبارتند از:
- مرد بودن
- سفید پوست بودن و داشتن نژاد غیر اسپانیایی
- سابقه خانوادگی سنگ کلیه
- رژیم غذایی غنی از پروتئین حیوانی
- مصرف مکمل های خاص مانند ویتامین C و کلسیم
- مصرف برخی داروهای خاص مانند دیورتیک و آنتی اسیدها
شرایط پزشکی زیر نیز می توانند خطر ابتلا به سنگ کلیه در فرد را افزایش دهند:
- چاقی
- دیابت نوع 2
- بیماری های روده مانند کولیت اولسراتیو و کرون
- نقرس
- رشد غیر طبیعی یکی از غدد پاراتیروئید یا هر دو
- بیماری های کلیوی کیستیک
- ناهنجاری های کلیه از زمان تولد مانند کلیه های شکل نگرفته یا قرار گرفته در محل نادرست
عوارض احتمالی سنگ کلیه
اکثر سنگ های کوچک کلیه نیازی به درمان ندارند و با درد بسیار کم یا قابل تحمل از مجاری ادراری خارج می شوند.
سنگ های کلیه که از بدن خارج نمی شوند در صورت عدم درمان می توانند عوارضی از جمله موارد زیر به همراه داشته باشند:
- عفونت
- انسداد یا باریک شدن مجرای ادرار
- تجمع ادرار که بر کلیه ها فشار اضافی وارد می کند
- افزایش خطر ابتلا به بیماری کلیوی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
در صورتی که فرد علائم عفونت ادراری مانند درد، تب و تکرر ادرار دارد باید با پزشک صحبت کند.
پزشک برای کمک به تشخیص علائم عفونت یا سنگ کلیه آزمایشاتی انجام داده و فرد احتمالاً در هر دو صورت به درمان نیاز خواهد داشت.
همچنین در صورتی که درد شکم یا کمر تا حدی شدید باشد که به داروهای مسکن نیاز بوده و یا فرد علاوه بر درد علائمی مانند تهوع یا استفراغ مداوم دارد باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشد.
پزشک برای تشخیص سنگ کلیه توصیه می کند یک آزمایش تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن انجام دهید. این آزمایشات می توانند اندازه و محل سنگ را نشان دهند.
آزمایش ادرار وجود عفونت یا خون در ادرار را مشخص خواهد کرد بنابراین پزشک برای بررسی علائم عفونت شدیدتر از شما می خواهد آزمایش خون انجام دهید.
بیشتر بخوانید: سنگ کلیه، تشخیص و درمان
دفع سنگ کلیه
سنگ های کوچک کلیه احتمالاً بدون درمان از بین خواهند رفت. پزشک برای کمک به خروج سنگ از دستگاه ادرار نوشیدن مایعات بیشتر را توصیه می کند.
پزشک در برخی موارد داروی تامسولوسین تجویز می کند. این دارو مجرای ادراری را شل و دفع سنگ ها را آسان تر می کند.
احتمال دارد برخی افراد به داروهای مسکن تجویزی یا بدون نسخه نیاز داشته باشند.
براساس AUA، دفع یک سنگ کلیه کوچک نباید بیشتر از 6 هفته طول بکشد و در صورت شدیدتر شدن درد یا عفونت باید سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید.
پزشک در برخی موارد عمل جراحی را توصیه می کند که با قرار دادن استنت مجاری ادراری همزمان با برداشتن سنگ یا بدون انجام این کار به ادرار اجازه می دهد از سنگ عبور کند.
بر اساس اعلام بنیاد مراقبت اورولوژی، پزشکان به طور معمول عمل جراحی را برای سنگ هایی که منجر به عفونت شده و یا سنگ هایی که دفع نشده و باعث جلوگیری از عبور ادرار از کلیه می شوند انجام می دهند.
خلاصه
سنگ های کلیه همیشه باعث بروز نشانه یا علائم اولیه خاص نمی شوند.
علائم اولیه در برخی افراد درد یا فشار در ناحیه تحتانی کمر یا شکم و یا علائمی شبیه عفونت ادراری است. افراد با چنین علائمی باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنند.
بیشتر بخوانید: 5 ماده غذایی برای جلوگیری از سنگ کلیه
عدم رسیدگی به سنگ های کلیه که از بدن خارج نمی شوند می تواند درد شدید ایجاد کرده و همچنین خطر ابتلا به مشکلات دستگاه ادراری و بیماری کلیوی را افزایش می دهد. در صورت شک داشتن باید به پزشک مراجعه کنید.
برای دریافت نوبت از پزشک متخصص اورولوژی دکتر علی حاجب با کلینیک یادمان تماس بگیرید.
تلفن ثابت
تلفن همراه
آدرس:
تهران، شهرک غرب، بلوار فرحزادی، دویست متر بالاتر از بلوار دادمان، کوچه ناخدا محتاج، انتهای بن بست، پلاک یک، طبقه یک
جهت دریافت نوبت از متخصص اورولوژی هم اکنون با کلینک الهام تماس بگیرید.
