آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه و سلامت آن
آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه آزمایش هایی ساده هستند. در این تست های تشخیصی هم از خون و هم ادرار برای شناسایی مشکلات موجود در کلیه استفاده می شود. انواع متفاوتی از تست های عملکرد کلیه وجود دارد که جنبه های مختلف عملکرد کلیه را بررسی می کنند.
آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه نحوه تصفیه درست مواد زائد توسط این عضو بدن را چک می کنند. نوع دیگری از آزمایش، احتمال ترشح پروتئین در ادرار را مورد بررسی قرار می دهد.
پزشکی که احتمال وجود مشکل در کلیه فرد را می دهد، تست عملکرد کلیه تجویز می کند اما انجام مرتب تست ها برای تمامی بزرگسالان مفید است.
از هر سه نفر در آمریکا یک مورد در خطر ابتلا به بیماری های کلیوی قرار دارد و بسیاری از افراد در شکل اولیه این بیماری هیچ علائمی ندارند.
تشخیص و درمان زود هنگام بیماری های کلیوی قبل از ایجاد آسیب های دائمی بسیار مهم است. در این مقاله قصد داریم درباره انواع تست های عملکرد کلیه و نتایج آنها صحبت کنیم.
آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه
هدف این آزمایش های عملکرد کلیه بررسی خون و ادرار و سنجش جنبه های مختلف عملکرد کلیه است. اغلب، پزشکان بیش از یک تست را برای حصول تصویری وسیع تر از عملکرد کلیه تجویز می کنند.
کلیه ها نقش مهمی در سلامت نگه داشتن فرد ایفا می کنند. وظیفه اصلی این عضو، تصفیه مواد زائد خون و فرستادن آنها به خارج از بدن به صورت ادرار است.
آسیب به کلیه، آن را از تصفیه صحیح باز می دارد و بنابراین این مواد زائد علائم خطرناکی به وجود می آورند.
آزمایش های معمول، به شناسایی بیماری های کلیه در سطوح اولیه کمک کرده و از پیشرفت بیماری جلوگیری می کنند.
پزشک احتمالا آزمایش هایی برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کلیه تجویز کند مثل تصویر برداری یا بیوپسی.
آزمایش ادرار
آزمایش های ادرار نیازمند اندکی نمونه ادرار فرد طی ۲۴ ساعت شبانه روز است.
تحلیل ادرار برای تشخیص عملکرد کلیه
تحلیل ادرار آزمایشی وسیع برای تشخیص مشکلات نهفته بوده و آزمایش های تکمیلی بعدی را مشخص می کند.
تحلیل ادرار به شناسایی بسیاری از ذرات نامناسب در ادرار کمک خواهد کرد مثل:
- خون
- چرک
- باکتری
- قند
- پروتئین
اگر جواب یک یا چند مورد از ذرات بالا مثبت بود احتمال موارد زیر وجود دارد:
- عفونت کلیه یا مثانه
- بیماری کلیه
- سنگ کلیه
- دیابت
آزمایش آلبومین به کراتنین یا آزمایش میکروآلبومین ادرار
برای این دو آزمایش تشخیص عملکرد کلیه به اندکی نمونه ادرار نیاز است. هر دوی این آزمایش ها به شناسایی سطوح آلبومین در ادرار کمک می کنند.
آلبومین پروتئین مهمی در خون است. اگر کلیه ها آلبومین بیش از حد به خون وارد کنند، احتمالا نشانه ای از عدم عملکرد درست آنهاست.
عدد 30mg/g یا کمتر برای آلبومین طبیعی است. عددی بالاتر از این مقدار نشانه بیماری کلیوی خواهد بود.
میکرو آلبومین ادرار آزمایشی حساس تر بوده که حتی مقادیر بسیار اندکی از پروتئین را در ادرار مشخص می کند.
افرادی که در ریسک بالای بیماری های کلیوی قرار دارند باید تست میکرو آلبومین ادرار بدهند حتی اگر جواب سایر تست های ادرار منفی بود.
آزمایش تصفیه کراتنین (کلیرنس کراتنین) برای تشخیص عملکرد کلیه
این آزمایش تشخیص عملکرد کلیه هم به نمونه ادرار و هم خون احتیاج دارد. باید نمونه ادرار فرد طی ۲۴ ساعت جمع شده و نمونه خون کوچکی گرفته شود.
کراتین ماده زائدی در بدن است که به شکل طبیعی در عضلات وجود دارد. پزشکان میزان کراتین موجود در نمونه ادرار را با سطوح کراتین در خون مقایسه می کنند.
این مقایسه نشان می دهد کلیه ها چه مقدار مواد زائد تصفیه می کنند که نشان دهنده وضعیت سلامت کلیه ها است.
آزمایش خون
برای آزمایش خون پزشک یا پرستار سوزنی وارد دست کرده و نمونه خون می گیرد. فرد احتمالاً باید ناشتا بوده و اول صبح این آزمایش را انجام دهد.
آزمایش سرم کراتنین
سطوح بالای سرم کراتنین علامت وجود مشکل در کلیه ها است. پزشک این آزمایش را معمولاً همراه با تصفیه کراتنین توصیه می کند. سطوح سرم کراتین با مقدار ۲/۱ و بالاتر برای زنان و ۴/۱ و بالاتر برای مردان احتمالاً از نشانه های اولیه عدم عملکرد صحیح کلیه ها است.
این ارقام با پیشرفت مشکل کلیه افزایش می یابند. پزشک با استفاده از این تست میزان فیلتراسیون گلومرولی را برای تایید تشخیص محاسبه کرده و تست های بیشتری تجویز خواهد کرد.
آزمایش GFR نتایج تست سرم کراتین را برداشته و آن را با سایر فاکتورها مثل سن، جنسیت و نژاد تطبیق می دهد.
میزان معمول فیلتراسیون گلومرولی عدد ۶۰ و بالاتر بوده و حدود ۶۰ و کمتر علامت بیماری کلیوی است.
تست نیتروژن اوره خون برای تشخیص عملکرد کلیه
نیتروژن اوره خون (BUN) سایر مواد زائد خون مثل نیتروژن اوره را بررسی می کند. نیتروژن اوره به شکل پروتئینِ حاصل از شکست مواد غذایی ایجاد شده و سطوح بالای آن نشانه عدم تصفیه صحیح این مواد توسط کلیه است.
سطح معمول BUN بین ۷ تا ۲۰ میلی گرم در هر دسی لیتر است. مقادیر بالاتر نشانه مشکلی نهفته در کلیه خواهد بود.
عوامل دیگری روی سطح BUN تاثیر می گذارند مثل داروهای آنتی بیوتیک. رژیم غذایی با پروتئین بالا هم روی سطوح BUN تاثیر گذار خواهد بود.
پزشک معمولاً این ارقام را با نتایج تست کراتنین برای درک بهتر از نحوه تصفیه مواد توسط کلیه ها مقایسه می کند.
تصویربرداری
تصویربرداری ها به پزشک در شناسایی هر گونه تغییرات فیزیکی در کلیه ها مثل آسیب و جراحات یا سنگ کلیه کمک خواهند کرد.
سونوگرافی
در سونوگرافی از امواج صوتی بی ضرر برای عکسبرداری استفاده می شود. پزشک برای بررسی شکل و محل قرارگیری کلیه ها سونوگرافی تجویز می کند.
همچنین جهت تشخیص هرگونه تومور یا انسداد، سونوگرافی توصیه خواهد شد.
سی تی اسکن
سی تی اسکن از یک سری عکس اشعه ایکس برای خلق تصاویر سه بعدی از کلیه استفاده می کند. این شیوه به شناسایی تغییرات ساختاری یا تغییر شکل در کلیه کمک خواهد کرد.
گاهی اوقات این اسکن به تزریق رنگی خاص نیاز دارد. این رنگ برای افراد دارای مشکل کلیوی مشکل زا است.
بیوپسی (نمونه برداری)
در بعضی موارد پزشک بیوپسی کلیه انجام می دهد. این پروسه شامل ورود سوزنی کوچک به داخل کلیه و برداشتن بخشی از بافت کلیه است.
سپس پزشک این بافت را به آزمایشگاه می فرستد. بیوپسی وقتی تجویز می شود که بیماری ای خاص نیاز به تشخیص داشته و باید دید چگونه به درمان پاسخ می دهد.
همچنین از بیوپسی برای تعیین پیشرفت بیماری کلیوی استفاده می شود.
بیشتر بخوانید : علائم تومور یا سرطان آدرنال یا غدد فوق کلیوی + تشخیص و درمان
نتایج آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه
نتایج مثبت چندین آزمایش، نشان از وجود مشکلی نهفته در کلیه ها است. نتیجه هر یک از این آزمایش ها به پزشک در درک تصویری بهتر از وضعیت کلی سلامت کلیه ها کمک می کند.
همچنین این آزمایش ها شاخص بیماری های کلیوی را شناسایی کرده و انجام تست های بیشتر را توصیه می کند.
به محض مشخص شدن مشکل در کلیه، پزشک با دقت کار کرده و تشخیصی جامع از مشکل و برنامه درمانی مفیدی ارائه می دهد.
بسیاری از مشکلات نهفته منجر به از دست دادن عملکرد کلیه ها می شوند. تشخیصی کامل، کلید یافتن درمان مناسب در هر بیماری است.
بیشتر بخوانید : مرحله نهایی و پنجم بیماری کلیه
سخن آخر
آزمایش های تشخیص عملکرد کلیه، بخشی مهم در تشخیص و درمان اختلالاتی است که روی کلیه تاثیر می گذارند.
حتی اگر فرد هنوز دچار علائم نشده، نیازمند انجام تست ها به صورت مرتب است.
موسسه ملی دیابت و بیماری های کلیوی و گوارش توصیه می کند افراد با ریسک بالای ابتلا به بیماری های کلیه باید مرتب آزمایش های تشخیصی بدهند.
یعنی افراد دارای:
- فشار خون بالا
- دیابت
- بیماری های قلبی
- سابقه خانوادگی بیماری های کلیوی و نارسایی کلیه
این تست های منظم کلیوی به شناسایی زود هنگام مشکلات کمک می کنند. با پیگیری برنامه درمانی مناسب از پیشرفت بیماری جلوگیری خواهید کرد.
مراجعه به پزشک بهترین راه برای نظارت و کنترل هرگونه علائم آسیب کلیوی یا بیماری های نهفته است. برای تشخیص و درمان بیماری های کلیوی در تهران به کلینیک اورولوژی الهام مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
