پروتئینوری ؛ زیاد بودن پروتئین در ادرار
پروتئینوری چیست
پروتئینوری یا زیاد بودن مقدار پروتئین در ادرار اولین نشانه بیماری کلیوی است. کلیه های سالم اجازه نمی دهند مقدار قابل توجهی پروتئین از طریق ادرار از بدن خارج شود.
اما آسیب دیدگی کلیه بر سیستم تصفیه تاثیر گذاشته و در نتیجه باعث نشت پروتئین بیش از حد به ادرار می شود.
بیماری کلیوی به طور کلی علائم هشدار دهنده زیادی ندارد. در نتیجه اگر در نتایج آزمایش ادرار پروتئین نشان داده شده است، بهتر است برای اطمینان از عملکرد صحیح کلیه ها به پزشک مراجعه کنید.
پروتئین موجود در ادرار افراد جوان تر، غیر طبیعی نبوده و ناشی از ورزش یا بیماری است. در هر صورت برای اطمینان از نادیده نگرفتن یک بیماری جدی پیگیری بسیار مهم است.
پروتئینوری در پس زمینه بیماری هایی از جمله موارد زیر پیشرفت می کند:
- آمیلوئیدوز کلیه
- نفروپاتی میلوما
- پروتئینوری لوله ای
- گلومرولونفریت
- ترومبوز کلیه
- پروتئینوری گلومرولی
- نکروز لوله ای حاد
- سنگ کلیه
- گلومرولواسکلروز دیابتی
- پانیکولوس پتاسیم
- احتقان کلیه
- میوگلوبینوریا
- هموگلوبینوریا
- فشار خون بالا
اورتریت، دیابت شیرین، وجود ضایعات بدخیم در اندام های حیاتی (قلب، مغز، ریه ها و غیره) از جمله دلایل افزایش غلظت پروتئین ادرار در کودکان و بزرگسالان هستند.
انواع پروتئینوری وابسته
بسته به ارتباط با آسیب:
- پروتئینوری عملکردی
- پروتئینوری پاتولوژیک
بسته به منشا بیماری:
- پس کلیوی
- داخل کلیه که به دو دسته لوله ای و گلومرولی تقسیم می شود.
- پیش کلیوی
بسته به ترکیبات:
- پروتئینوری انتخابی
- پروتئینوری غیر انتخابی
بیشتر بخوانید : 7 علامت زودهنگام بیماری کلیه در زنان
انواع پروتئینوری
پروتئینوری انواع مختلفی دارد که هر کدام با علل و بیماری های مختلف مرتبط هستند. در ادامه برخی از رایج تر انواع این بیماری آورده شده است:
پروتئینوری گذرا
این مورد رایج ترین شکل بیماری و به معنای وجود موقت پروتئین در ادرار است که در اکثر موارد بدون درمان از بین می رود.
در ادامه برخی از علل ابتلا به پروتئینوری گذرا ذکر شده است:
- تب
- ورزش شدید
- عفونت ها
- قرار گرفتن در دمای بسیار سرد
- تشنج
- کم آبی بدن
- استرس زیاد
پروتئینوری ارتواستاتیک
در این شکل از بیماری، در حالت ایستاده می توان پروتئين در ادرار را تشخيص داد، اما این کار در حالت دراز كشيده ممکن نیست.
این نوع بیماری معمولا در کودکان و جوانان دیده شده و با افزایش سن بهبود می یابد.
پروتئینوری گلومرولی پایدار
پروتئینوری گلومرولی معمولا به دلیل افزایش نفوذپذیری سد گلومرولی در کلیه ها اتفاق میافتد. افزایش نفوذپذیری سد گلومرولی ناشی از بیماری های مختلف از جمله موارد زیر است:
- سندرم نفروتیک ایدیوپاتیک
- گلومرولواسکلروز سگمنتال کانونی
- سندرم نفروتیک مادرزادی (اسکلروز مزانژیال)
- نفروپاتی ایمونوگلوبین آ
- نفروپاتی غشایی
- گلومرونفریت غشایی
- سندرم آلپورت و سایر نفروپاتی های غشایی
- گلومرونفریت حاد بعد از عفونت
- بیماری های سیستمیک (لوپوس، سندرم پرکاری سمپاتیکی)
- دیابت
- آمیلوئیدوز
- عفونت هایی مانند HBV، HCV، HIV
پروتئینوری لوله ای پایدار
- بیماری دندان (هیپرکلسیوری، نفروکلسینوز)
- سندرم فانکونی، سیستینوز، سندرم لو، بیماری ویلسون
- بیماری های میتوکندریایی
- بیماری کلیه پلی کیستیک
- قرار گرفتن در معرض سموم مانند فلزات سنگین، گیاهان چینی، آمینوگلیکوزیدها
- نفریت لوله ای بینابینی
- نکروز لوله ای حاد
- اوروپاتی ثانویه یا انسدادی
بیشتر بخوانید : دفع پروتئین از طریق کلیه و ادرار، علائم و درمان
علائم پروتئینوری
پروتئینوری به خودی خود علامت وجود برخی بیماری های پاتولوژیک در کودکان و بزرگسالان است و با انجام آزمایش تشخیص داده می شود.
تشخیص اینکه به این بیماری مبتلا هستید یا خیر بسیار دشوار است، زیرا علائم بسیار کمی وجود دارد.
علائم زیر نشان دهنده ابتلا به پروتئینوری هستند:
- تورم پلک ها (به خصوص هنگام صبح) که در کودکان بیشتر است.
- مشاهده کف سفید رنگ خاص روی ادرار
- مشاهده رسوبات سفید یا خاکستری در ادرار
در صورت مشاهده چنین علائمی باید بلافاصله برای تشخیص جامع به یک متخصص نفرولوژی یا اورولوژی مراجعه کنید.
تشخیص پروتئینوری
در طول تشخیص، بررسی میزان افزایش غلظت پروتئین در ادرار و همچنین علت واقعی بروز این مشکل از اهمیت برخوردار است. پزشک باید به طور دقیق مشخص کند که کدام برنامه تشخیصی استاندارد برای بیمار مناسب است:
- معاینه
- بررسی شرح حال بیمار و ارزیابی علائم
- تجزیه و تحلیل ادرار
- تست ریبرگ
- آزمایش ادرار طبق نچیپورنکو
- باسیل ادرار
- آزمایش خون
- سونوگرافی کلیه ها و مجاری ادراری
- پروتئینوری روزانه
درمان پروتئینوری
درمان پروتئینوری عمدتا با هدف توقف نشت پروتئین و همچنین درمان علت زمینه ای انجام می شود. پزشک احتمالا دارو تجویز کرده و در برخی موارد نیز تنها اصلاح سبک زندگی کافی است.
تغییر سبک زندگی
از آنجایی که اکثر موارد پروتئینوری گذرا و غیر جدی هستند، پزشک برای تسریع بهبودی توصیه می کند رژیم غذایی و عادات خود را اصلاح کنید. از جمله تغییرات سبک زندگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش مصرف نمک (سدیم) : رژیم غذایی کم نمک باعث کاهش دفع پروتئین در ادرار می شود. همچنین یک کارآزمایی تصادفی نشان داده است که کاهش مصرف نمک به کمتر از 5 گرم در روز، پروتئین موجود در ادرار را تا 24 درصد کاهش می دهد.
- کاهش جزئی مصرف پروتئین : محدود کردن مصرف پروتئین باعث کاهش میزان پروتئین در ادرار می شود، اما خطر سوء تغذیه نیز به همراه دارد که منجر به بسیاری از مشکلات جدی دیگر می شود. بنابراین قبل از تغییر رژیم غذایی باید با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنید.
- کنترل منظم قند و فشار خون : اگر پروتئینوری به دلیل دیابت کنترل نشده یا فشار خون بالا ایجاد شود، کاهش قند خون و کنترل فشار خون باعث توقف نشت پروتئین در ادرار می شود.
- ورزش منظم : ورزش سلامت کلی و به خصوص عملکرد سیستم قلبی عروقی که ارتباط نزدیکی با کلیه های سالم دارد را بهبود می بخشد.
- ترک سیگار و دخانیات : مطالعات تحقیقاتی نشان داده اند خطر ابتلا به پروتئینوری در افراد سیگاری 2 تا 3 برابر بیشتر است.
- عدم مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه، به خصوص داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی : این داروها مانند آسپرین (بایر)، ایبوپروفن (ادویل) و ناپروکسن سدیم (الیو) باعث آسیب دیدگی کلیه ها می شوند.
داروها
موارد زیر برخی از داروهایی هستند که بیشتر برای افراد مبتلا به پروتئینوری تجویز می شوند:
- مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین و آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسین : این داروها فشار داخل گلومرول (واحد فیلتر کلیه) و عملکرد کلیه را کاهش داده و نشت پروتئین به ادرار را به حداقل می رسانند.
- دیورتیک ها : این داروها برای افراد مبتلا به پروتئینوری شدیدتر که معمولا مایعات زیادی در بدن دارند (بیش از حد) توصیه می شود.
- مسدود کننده های کانال کلسیم : این دسته از داروها که معمولا همراه با مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین آنتاگونیست های گیرنده آنژیوتانسینتجویز می شوند، در درمان پروتئینوری در افراد دیابتی معجزه می کنند.
چشم انداز
تشخیص و درمان به موقع پروتئینوری در اکثر موارد از پیشرفت بیشتر نفروپاتی های مزمن جلوگیری کرده یا حداقل سرعت آن را کاهش می دهد.
میکروآلبومینوری به عنوان نشانگری برای اختلال عملکرد اندوتلیال عمومی در نظر گرفته شده و به معنای بدتر شدن قابل توجه پیش آگهی کلیه و افزایش خطر عوارض قلبی عروقی در افرادی که از اختلالات متابولیسم کربوهیدرات رنج نمی برند است.
دفع مداوم پروتئین از طریق ادرار نقش مهمی در انتخاب درمان پاتوژنتیک داشته و کاهش نسبتا سریع علائم پروتئینوری نشان دهنده پیش آگهی مطلوب است. برای تشخیص و درمان پروتئینوری می توانید به کلینیک اورولوژی الهام در تهران مراجعه کنید.
برای دریافت مشاوره و یا نوبت حضوری برای درمان زائده های پوستی، با شماره تلفن های : ۰۲۱۸۸۰۷۳۱۳۶ و یا از طریق تماس تلفنی و یا واتساپ با شماره ۰۹۳۳۷۸۳۶۸۲۰ در تماس باشید.
سایر شماره تماس های کلینک : 02188591523 و 02188591358
آدرس ما را در صفحه تماس با ما مشاهده کنید.
